İldırım – sadəcə təbiətin gözəl bir hadisəsi deyil, planetin ən güclü qüvvələrindən biridir: binaları dağıda, meşələri yandıra və insan həyatına təhlükə yarada bilən elektrik boşalmasıdır.
Baki-baku.az xəbər verir ki, son illərdə Azərbaycanda və digər ölkələrdə ildırım vurması halları göstərir ki, düzgün qurulmuş ildırımdan mühafizə sistemi təkcə təhlükəsizlik məsələsi deyil, həm də cəmiyyətin sağlamlığı ilə bağlı vacib amildir.
İldırımın bir obyektə dəydiyi saniyələr ərzində milyonlarla volt enerji və Günəşin səthindən də yüksək temperatur yaranır. Məhz buna görə ildırımdan mühafizə mühəndislərin kaprizindən uzaq, həyati əhəmiyyət daşıyan bir sistemdir – o, bütöv şəhərləri xilas edə bilər. Damdakı ildırımötürücülərdən (göy gurultusu dirəklərindən) tutmuş torpaqlama konturlarına və mürəkkəb sensor şəbəkələrinə qədər müasir ildırımdan mühafizə sistemi fizika, elektrotexnika və innovativ materialların vəhdətidir.
İldırımdan mühafizənin tarixi XVIII əsrə – Benjamin Franklinin ildırımötürücülərin effektivliyini ilk dəfə nümayiş etdirdiyi dövrə qədər gedib çıxır. Bu gün texnologiyalar xeyli irəliləyib: “ağıllı” sistemlər ildırım boşalmalarını qabaqcadan proqnozlaşdıra, cərəyanı yönləndirə və zərəri minimuma endirə bilir – eyni zamanda həm avadanlığı, həm də insanları qoruyur.
Maraqlıdır ki, ildırımdan mühafizə təkcə mühəndislik zərurəti deyil, həm də memarlıq sənətinin bir hissəsinə çevrilib: müasir ildırımötürücülər binaların dizaynına elə inteqrasiya olunur ki, xarici görünüşün estetik elementinə çevrilirlər.
Bundan əlavə, düzgün qurulmuş ildırımdan mühafizə yanğın riskini və texniki zədələnmələri azaldır ki, bu da onu şəhər infrastrukturunun vacib hissəsinə çevirir.
Nəticə etibarilə, ildırımdan mühafizə – elmi, texnikanı və insan həyatına qayğını birləşdirən görünməz qalxandır. Biz ildırımların gözəlliyinə valeh olarkən unutmamalıyıq: təbiətin gücü möhtəşəmdir, lakin olduqca təhlükəlidir və müasir elm bizi onun dağıdıcı enerjisindən qorumağın yolunu tapıb.