Müasir dünyada liderlik — sadəcə komandaya rəhbərlik bacarığı deyil, eyni zamanda başqalarının çətinlik gördüyü yerdə imkanları görmək, ruhlandırmaq və arxasınca aparmaq qabiliyyətidir.
Baki-baku.az saytının məlumatına görə, uşaqlarda liderlik xüsusiyyətlərinin inkişafı birbaşa onların təşəbbüskar olmasının dəstəklənməsi və erkən yaşlardan etibarən müstəqil qərar verməyə təşviq olunması ilə bağlıdır. Elmi tədqiqatlar göstərir ki, qərar vermək imkanı verilən və ailə və ya təhsil layihələrinin birgə planlaşdırılmasına cəlb olunan uşaqlarda özünəinam, münaqişələri həll etmə bacarığı və məsuliyyət hissi formalaşır.
Psixoloqlar vurğulayırlar ki, liderlik doğuşdan gələn istedad deyil, məşq və düzgün mühit vasitəsilə inkişaf etdirilə bilən bacarıqdır. Valideynlər uşaqlara təşəbbüskarlıq göstərmək üçün şərait yaratmaqla onların liderlik xüsusiyyətlərini dəstəkləyə bilərlər: ailə tədbirlərinin təşkili, dərnəklərə, klublara və könüllü layihələrə qoşulmaq buna misaldır. Eyni zamanda, uşağın başqalarının fikirlərinə qulaq asmaq və onları nəzərə alma bacarığı da vacibdir, çünki əsl lider yalnız əmr verməyi deyil, həm də ilham verməyi bacaran şəxsdir.
Müasir liderlik təlim metodikalarına oyun treninqləri, layihə əsaslı fəaliyyətlər və emosional intellektin inkişafı daxildir. Komanda oyunlarında, teatr tamaşalarında və elmi müsabiqələrdə iştirak uşaqlara plan qurmağı, əməkdaşlıq etməyi və fikirlərini əsaslandırmağı öyrədir. Maraqlıdır ki, Harvard Universitetinin apardığı bir araşdırma göstərib: natiqlik bacarıqları və tənqidi düşünməyi inkişaf etdirən uşaqlarda yeniyetməlik dövründə özünəinam və təşəbbüskarlıq səviyyəsi daha yüksək olur.
Liderlik xüsusiyyətləri zamanla formalaşır və uğurun açarı — səbir, dəstək və valideynlərin şəxsi nümunəsidir. Əgər böyüklər cəmiyyət həyatında fəal iştirak, öz hərəkətlərinə görə məsuliyyət daşımaq və başqalarını motivasiya etmək kimi davranışlar nümayiş etdirirlərsə, uşaqlar da bu davranış modellərini mənimsəyirlər. Nəticə etibarilə, gələcəyin liderlərinin yetişdirilməsi yalnız karyera uğurları ilə deyil, ətraf mühiti daha yaxşıya doğru dəyişə bilən, özünəinamlı, təşəbbüskar və məsuliyyətli fərdlərin formalaşdırılması ilə bağlıdır.
Hacı Cavadov
