Con Daltonun daltonizm hekayəsi

Bu gün daltonizm kimi tanınan rəng korluğu tanış rənglərin tamamilə fərqli çalarlar qazandığı bir dünyaya ilk dəfə nəzər salan insana borcludur.
Baki-baku.az-ın məlumatına görə, 1794-cü ildə ingilis təbiətşünası Con Dalton görmə xüsusiyyətlərinə həsr olunmuş bir əsər dərc etdi — bu əsər onun şəxsi təsəvvürlərinə əsaslanırdı.
Dalton uzun illər ərzində dünyanın başqalarından fərqli göründüyünü bilmirdi. Ta ki təsadüfi bir hadisə bu qeyri-adi həqiqəti üzə çıxarana qədər: o, yaşıl rəngli eynək taxanda ətrafı qavrayışında heç bir fərq hiss etmədi. Onun üçün yaşıl rəng artıq boz idi. O zaman 26 yaşı vardı.
Dalton bu vəziyyətin səbəbinin gözün şüşəvari cisminin rəngində olduğunu güman etmişdi. Bu hipoteza sonradan səhv çıxsa da, bu hadisəni elmi müşahidəyə əsaslanaraq izah etməyə çalışması, rəng qavrayışının araşdırılmasında mühüm addım oldu.
Bu gün elm rəng korluğunun onlarla formasını tanıyır və molekulyar genetika sayəsində məlumdur ki, bu hal əksər hallarda irsi xarakter daşıyır və X-xromosomundakı anomaliyalarla bağlıdır. Ancaq “daltonizm” termini dilimizdə əbədi olaraq qaldı – görünməyəni izah etməyə çalışan bir alimə ehtiram nişanəsi kimi.

Əbülfəz Babazadə