Müasir dövrdə sağlam qidalanma getdikcə daha çox insanın həyat tərzinə çevrilir. Bu baxımdan təbii süd məhsulları arasında kəsmik (tvorog) özünəməxsus yer tutur. Sadə hazırlanma üsuluna və zəngin tərkibinə baxmayaraq, kəsmik bəzən gündəlik rasionda unudulur. Halbuki bu məhsul sağlamlıq üçün çoxsaylı faydaları ilə seçilir. Bu məqalədə kəsmiyin tərkibi, faydaları, mümkün zərərləri və istifadəsi haqqında ətraflı məlumat verilir.
Kəsmik nədir?
Kəsmik – südün mayalanaraq tərkibindəki zülalların (əsasən kazein) çökməsi nəticəsində alınan süd məhsuludur. Bu məhsul süzülərək qatıqdan ayrılır və yumşaq, dənəli bir quruluq əldə edir. Kəsmik tərkibinə və hazırlanma üsuluna görə müxtəlif yağlılıq dərəcələrində mövcuddur – yağsız, az yağlı və yağlı.
Kəsmiyin tərkibi
Kəsmik zəngin qida maddələri ilə doludur. Onun tərkibində aşağıdakılar yer alır:
Zülal (protein): Orqanizmin qurulması və bərpası üçün əsas qida maddəsidir.
Kalsium: Sümük və diş sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayır.
Fosfor, maqnezium, kalium: Sinir və ürək-damar sisteminin fəaliyyətinə müsbət təsir edir.
Vitaminlər (xüsusilə B qrupu, A və D vitaminləri): Enerji mübadiləsi və immun sisteminin gücləndirilməsi üçün vacibdir.
Az miqdarda yağ və karbohidratlar: Bu miqdar məhsulun yağlılıq dərəcəsindən asılı olaraq dəyişir.
Kəsmiyin sağlamlığa faydaları
Sümük və dişlərin möhkəmləndirilməsi
Tərkibindəki kalsium və fosfor sümük toxumasının qurulması və osteoporozun qarşısının alınması üçün vacibdir.
Əzələlərin inkişafı
Yüksək keyfiyyətli zülal mənbəyi olaraq kəsmik idmanla məşğul olan şəxslər üçün ideal qidadır. Əzələ kütləsinin bərpasını və inkişafını sürətləndirir.
Həzm sisteminə müsbət təsir
Asan həzm olunan bu məhsul bağırsaq florasını tənzimləyir, xüsusilə şəkərsiz və təbii formada qəbul edildikdə.
Arıqlama prosesində yardımçı
Aşağı kalorili, lakin doyurucu məhsul olduğu üçün pəhriz saxlayanlar üçün əla seçimdir. Uzun müddət toxluq hissi yaradır.
İmmunitet sisteminin dəstəklənməsi
Vitamin və minerallarla zəngin olması orqanizmin müdafiə qabiliyyətini artırır, xüsusilə fəsil dəyişkənliyi zamanı faydalıdır.
Kəsmiyin mümkün zərərləri
Hər bir qida məhsulu kimi, kəsmik də bəzi hallarda ehtiyatla istifadə edilməlidir:
Süd məhsullarına allergiya: Süd zülalına qarşı həssaslığı olan insanlarda allergik reaksiyalar yarada bilər.
Laktoza intoleransı: Laktozanı qəbul edə bilməyən şəxslərdə kəsmik qaz, şişkinlik və həzm problemləri törədə bilər.
Böyrək xəstəliklərində diqqətli istifadə: Zülalla zəngin olduğu üçün müəyyən böyrək xəstəliklərində həkim məsləhəti olmadan istifadə edilməməlidir.
Keyfiyyətsiz məhsulların riski: Saxlanma qaydalarına əməl olunmadan hazırlanan və ya saxta kəsmiklər qida zəhərlənmələrinə səbəb ola bilər.
Kəsmikdən istifadə qaydaları
Kəsmik təkcə süfrə məhsulu kimi deyil, həm də müxtəlif yeməklərin tərkibində istifadə olunur. Aşağıda onun istifadə formaları yer alır:
Səhər yeməyi: Meyvə, bal və yulafla qarışdırılaraq qida dəyəri artırılır.
Diyet menyuları: Az yağlı kəsmik pəhrizlərin ayrılmaz hissəsidir.
Pişirmələr: Sırnik, blinçik və digər şirniyyat və yeməklərdə geniş istifadə olunur.
Uşaq və yaşlılar üçün: Yumşaq və asan həzm olunan qida kimi faydalıdır.
Kəsmik həm dadlı, həm də sağlamlıq baxımından çox dəyərli bir qida məhsuludur. Tərkibindəki zülallar, vitaminlər və minerallar sayəsində gündəlik qidalanmada mühüm yer tutur. Düzgün və keyfiyyətli şəkildə istehlak edildikdə, kəsmik orqanizmə bir çox faydalar bəxş edir. Bununla belə, fərdi sağlamlıq xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq istifadə olunmalıdır.
