Təsəvvür edin XVIII əsrin Londonunu — şam işığı parıldayır, ipək parçalar, maskalar və musiqi havanı doldurur. Maskarad balı ən yüksək nöqtəsindədir, tamaşaçılar əyləncələr gözləyir, birdən zalın qapıları açılır. İçəriyə Jan-Jozef Merlin — belçikalı ixtiraçı və ustad daxil olur, mexaniki möcüzələri ilə tanınan şəxs.

Baki-baku.az saytının məlumatına görə, bu dəfə o, tamaşaçıları mexaniki musiqi avtomatı və ya avtomatik qutu ilə deyil, həqiqətən sensasion bir şeylə təəccübləndirmək qərarına gəlib. Ayağında isə metal təkərləri olan ayaqqabılar — tarixdə ilk rolikli konkisürmələr.

Merlin zərifcə zalın ortasına çıxır, əlində skripka tutaraq ona gözəl səslər çıxarır. Baki-baku.az-ın məlumatına görə, üçüncü cümlədə məhz bu an onun cəsarətli nümayişinin zirvəsi olur. Amma bütün intriqa ondadır ki, onun ixtirasında hələ heç bir əyləc yox idi. İxtiraçı get-gedə daha sürətli sürür, tamaşaçılar heyrətlə baxır, bəziləri alqışlayır — amma qələbə anı qəza ilə nəticələnir.

Dayana bilməyərək Merlin divara çırpılır və böyük bir güzgünü sındırır, bu güzgünün əfsanəyə görə qiyməti çox yüksək idi. Qanlı sonluq olmadan bu hadisə başa çatır, amma yeniliyin nüfuzu sual altına düşür. Rolikli konkisürmələr uzun müddət eksantrik oyuncaqlar kimi qəbul edilir, nə ciddi nəqliyyat vasitəsi, nə də idman növü kimi.

Bu gün biz həmin maraqlı hadisəni uğursuzluq kimi yox, elmi düşüncənin cəsarət simvolu kimi xatırlayırıq. Çünki məhz belə cəsarətli — bəzən də ağrılı — təcrübələr irəliləyişi təmin edir. Merlini uğursuz adlandırmaq olarmı? Daha çox — dünyaya sürət hissini hədiyyə etmək riskini götürən insan kimi qiymətləndirmək lazımdır, o gecəyə qədər görünməmiş sürət hissi.

Və ilk “təkərli premyerası” güzgüyə toqquşmaqla bitsə də, məhz o an küçə konkisi meydançalarından XXI əsrin ekstremal rolik idmanına qədər olan bütün mədəni fenomenlərin başlanğıcı oldu.