Son illərdə qlobal miqyasda həm şəxsi inkişaf, həm də iş həyatında məhsuldarlıq anlayışı ön plana çıxıb. Sosial şəbəkələrdə “daha çox iş görmək”, “zamanı maksimum dəyərləndirmək”, “özünü daim inkişaf etdirmək” kimi çağırışlar bir növ məhsuldarlıq kultunu formalaşdırıb. Lakin bu yanaşmanın arxa tərəfində çox vaxt zehni sağlamlığa vurulan zərər nəzərdən qaçırılır.
Məhsuldarlıq kultu nədir?
Məhsuldarlıq kultu — hər anı faydalı keçirməyi, fasiləsiz işləməyi və daim nəticə əldə etməyi təbliğ edən müasir tendensiyadır. Bu düşüncə tərzi insanlara elə təsir edir ki, onlar istirahəti, passiv fəaliyyəti və sadəcə özlərinə vaxt ayırmağı günah kimi görməyə başlayırlar.
Zehni sağlamlığa təsiri
Bu təzyiqin nəticəsində:
Xroniki yorğunluq yaranır,
Stres hormonları normadan çox ifraz olunur,
Anksiyete və depressiya riskləri artır,
İnsanlar öz dəyərlərini yalnız məhsuldarlıqla ölçməyə başlayır.
Nəticədə, məhsuldarlıq kultu əksinə, həm iş keyfiyyətini, həm də şəxsi həyatı zəiflədən bir amilə çevrilir.
Sosial amil və müqayisə
Sosial media bu prosesi daha da gücləndirir. Başqalarının uğurları ilə müqayisə etmək, hər gün “nailiyyət hekayələri” görmək insanlarda “yetərincə işləmirəm” hissini artırır. Bu isə zehni sağlamlığı zəiflədən gizli psixoloji təzyiq formalaşdırır.
Sağlam balansın yolu
Zehni sağlamlığı qoruyaraq məhsuldar olmaq mümkündür. Bunun üçün:
İstirahət və yuxu prioritet edilməlidir,
Həftəlik iş və asudə vaxt balansı qurulmalıdır,
Meditasiya, idman, nəfəs məşqləri stresi azaldır,
“Heç nə etməmək” üçün vaxt ayrılmalıdır, çünki yaradıcılıq çox vaxt məhz belə anlarda yaranır.
Məhsuldarlıq kultu qısa müddətdə motivasiya verə bilər, lakin uzunmüddətli dövrdə zehni sağlamlığa zərər vurur. İnsan yalnız iş və nəticədən ibarət deyil. Sağlam balans qurmaq, özünə qayğı göstərmək və dəyərləri yalnız məhsuldarlıq üzərində qurmaqdan imtina etmək həm şəxsi xoşbəxtlik, həm də davamlı uğur üçün vacibdir.
Xanım Aydın