Azərbaycanın müxtəlif təbii şəraiti əsrlər boyu açıq səma altında bir aptek kimi bitkilərin yetişdirilməsi və toplanmasına imkan verib. Xalq təbabəti bilirdi ki, çiyələk sadəcə ətirli bir şirniyyat deyil, həqiqi “çoxfunksiyalı sağlamlıq iksiridir”.
Baki-baku.az xəbər verir ki, qədim zamanlarda dərman bitkilərinin toplanması mürəkkəb və zəhmətli bir proses idi, xüsusi diqqət və bilik tələb edirdi.

Ürək və damar xəstəliklərinə qarşı giləmeyvə

Çiyələk yarpaqlarından hazırlanmış suyu məhlullar ürəyin işini gücləndirir, ürək ritmini yavaşladır və təzyiqi azaldırdı. Şəfalılar inanırdılar ki, çiyələk təkcə bədəni deyil, ruhu da möhkəmləndirir.

Daşlara və iltihablara qarşı görünməyən qalxan

Qurudulmuş giləmeyvə və yarpaqlar öd və böyrək daşları xəstəliklərində, podaqrada, hətta uşaqlıq qanaxmalarında istifadə olunurdu. Çiyələk çayı revmatizm və qızdırma zamanı kömək edir, gecə tərləməsini aradan qaldırır və tuberkulyozla mübarizədə orqanizmi möhkəmləndirirdi.

Uşaq dərmanı və uzunömürlülüyün vasitəsi

“Çiyələk suyu” xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı — sidik ifrazı gecikən uşaqlara verilirdi. Şirəsi və meyvələri sarılıq, skorbut və digər avitaminozlara qarşı istifadə olunurdu. Hətta şəkərli diabetdə xalq həkimləri çiyələk çayını tövsiyə edirdi.

Beləliklə, Azərbaycanda çiyələk təkcə yay rəmzi deyil, həm də ürəkdən qaraciyərə, oynaqlardan qan dövranına qədər universal bir şəfaçı idi. Kiçik giləmeyvə xalq təbabətində əsrlər boyu nəsillərin sağlamlığını qoruyan böyük bir arsenal kimi çıxış edirdi.

Hacı Cavadov