Vinni-Pux — uşaq ədəbiyyatının ən tanınmış və sevilən qəhrəmanlarından biridir. Lakin çox az adam bilir ki, bu məşhur ayıcığın prototipi real bir heyvan olmuşdur — Kanadada yaşayan bir balaca ayı balası.
Hər şey necə başladı?
1914-cü ildə, I Dünya müharibəsinə yollanan leytenant Harri Koleborn adlı bir kanadalı hərbçi White River dəmiryol stansiyasında təsadüfən bir ovçu tərəfindən satılan ayı balasına rast gəlir. O, ayını cəmi 20 dollara alır və doğma şəhəri olan Vinnipeqin şərəfinə ona “Vinni” adını verir.
Bu kiçik ayı daha sonra Harri Kolebornun xidmət etdiyi alayın talismanına çevrilir və əsgərlərlə birlikdə İngiltərəyə qədər gedir. Lakin müharibə zonasına aparılması mümkün olmadığından, Vinni Londondakı Heyvanat Parkına təhvil verilir. Qısa müddətdə bu mehriban ayı zoo parkın sevimlisinə çevrilir.
Kral bağçasından uşaq ədəbiyyatına
Vinnini sevənlər arasında balaca Kristofer Robin Miln da vardı — o, gələcəkdə məşhur yazıçı olacaq Alan Aleksandr Milnun oğlu idi. Kristoferin ayıya olan sevgisi atasını ilhamlandırır və o, oğlunun oyuncaq ayısının obrazı əsasında “Vinni-Pux və onun dostları” kitabını yazmağa qərar verir.
Bu məşhur kitab ilk dəfə 1926-cı ildə nəşr olunur və dərhal bütün dünyada uşaqların sevimlisinə çevrilir.
Obrazların əsli və təxəyyül
Əksər oxucular düşünür ki, Vinni-Puxun dostları — Porşenok (Pitaçok), Tiqra, Dovşan və Bayquş — hamısı Kristofer Robinə məxsus oyuncaqlardır. Əslində isə onların bir çoxu sadəcə Müəllifin təxəyyülünün məhsuludur.
Yalnız bəzi əsas personajlar — məsələn Vinni, Pitaçok, Eeyore (Əsəbi Eşşək) — Kristoferin oyuncaq kolleksiyasına məxsus olmuşdur. Bu əsl oyuncaqlar hazırda Nyu-York İctimai Kitabxanasında xüsusi qorunma altındadır.
Kanadadan dünya ədəbiyyatına
Beləcə, balaca kanadalı ayının London zoodan Milnın sehrli meşəsinə uzanan yolu, uşaq ədəbiyyatında unudulmaz bir qəhrəmanın doğulmasına səbəb oldu. Həm tarixi, həm də ədəbi baxımdan bu hekayə bir daha sübut edir ki, əsl sehr bəzən reallığın içində gizlənir — sadəcə onu görmək və danışmaq lazımdır.
