Həqiqət naminə həyatını qurban verən vəkil
Bəzən həqiqət qurban tələb edir — bəzən isə bu, sözün əsl mənasında baş verir. 1871-ci ilin iyun ayında ABŞ-ın sabiq konqresmeni, vətəndaş müharibəsinin qatı əleyhdarı olan vəkil Klement Vallandighem tarixdə ən paradoksal məhkəmə işlərindən birinin mərkəzinə çevrildi.
O, bar mübahisəsindən sonra adam öldürməkdə ittiham olunan bir şəxsi müdafiə edirdi. Vəkilin məqsədi isə mərhumun təsadüfən, silahı cibindən çıxararkən özünü güllələdiyini sübut etmək idi. Vallandighem bu versiyanı məhkəmədə göstərmək üçün istintaq təcrübəsini öz üzərində aparmağa qərar verdi.
O, tapançanı cibinə qoydu və mərhumun hərəkətlərini təqlid etməyə çalışdı. Görünür, silahın boş olduğuna əmin idi. Ancaq bu, taleyüklü səhv oldu: silah dolu idi və atəş açıldı. Vəkil özünü ölümcül şəkildə yaraladı və bir neçə saat sonra dünyasını dəyişdi.
Bu hadisənin paradoksu ondadır ki, Vallandighemin ölümü müttəhim üçün bəraətə çevrildi. Müştəri günahsız sayılaraq azadlığa buraxıldı. Vallandighem isə tarixə yalnız müştərisi üçün deyil, həqiqət naminə həyatını qurban verən hüquqşünas kimi düşdü.
Bu hadisə bu gün də hüquq məktəblərində öyrənilir – mükəmməl hüquqi təfəkkürün və eyni zamanda faciəli nəticənin nümunəsi kimi.
Əbülfəz Babazadə
