Zamanımızda insanlar bir-birilərini eşitməkdən çox danışmağa çalışır. Əslində, bir insanın yanında olub heç bir söz demədən ona “Səni anlayıram” mesajı vermək, bəzən yüzlərlə sözün ifadə etmədiyini deyə bilər. Bu “dinləmədən dinləmək” bacarığı – səssiz empatiya münasibətlərdə emosional yaxınlığın əsas açarlarından biridir.
Səssiz empatiya nədir?
Səssiz empatiya – danışmadan, tövsiyə vermədən, hətta bəzən baxışlarla belə, sadəcə mövcudluqla göstərilən bir anlayışdır. Bir insan ağlayarkən susaraq yanında oturmaq, dostunun yanında telefonuna toxunmadan var olmaq, onun hislərini qiymətləndirdiyini bədən dili ilə göstərmək səssiz empatiyanın nümunələridir.
Niyə bu qədər güclüdür?
İnsanlar sözlərdən çox hissləri xatırlayır. Biri ilə söhbət etdikdə nə dediklərini unuda bilərik, amma bizə necə hiss etdirdiklərini unutmuruq.
Səssiz empatiya təhlükəsizlik hissi yaradır. Sən susduqda və sadəcə “orada” olduğunda qarşı tərəf özü olmaqda rahat hiss edir.
Bu, dinləmənin ən saf formasıdır. Cavab axtarmadan, məsləhət vermədən dinləmək – anlayış və şəfqətin ən yüksək səviyyəsidir.
Səssiz empatiyanı necə göstərə bilərik?
Bədən dili ilə: Göz təması, diqqətli üz ifadəsi, yumşaq jestlər.
Sadəcə mövcud olmaqla: Bir insanın yanında olmaq, sözə ehtiyac olmadan da anlayış göstərə bilər.
Aktiv susqunluq: Qarşı tərəf danışarkən onu kəsməmək, susmaqla dəstək vermək.
Təsəlli vermək üçün deyil, paylaşmaq üçün orada olmaq: Bəzən insanlar cavab yox, sadəcə paylaşmaq istəyirlər.
Səssizlik hər zaman boşluq deyil
Əksinə, bəzi səssizliklər özündə böyük duyğular, dərin anlayış və görünməyən körpülər daşıyır. Uşağın dizini incitdikdən sonra anasının onu susaraq qucaqlaması, dostun dərdini paylaşarkən sadəcə onun əlini tutmaq – bu hallarda sözlər artıqdır. Bu, “dinləmədən dinləmək”dir.
Münasibətlərdəki təsiri
Səssiz empatiya dostluqları daha da möhkəmləndirir, partnyorlar arasında güvən yaradır, valideyn-övlad münasibətlərində körpü rolunu oynayır. İnsan qarşısındakı şəxsin “dinləmədən belə onu hiss etdiyini” bildikdə, aralarındakı bağ daha dərinləşir.
Dünya daha səsli olduqca, səssiz empatiyanın dəyəri artır. Bəzən ən böyük anlayış bir söz belə demədən verilə bilər.
Dinləmək sadəcə qulaqla deyil, könüllə də mümkündür. Gəlin, bir az daha səssiz olaq – bəlkə də birini elə bu şəkildə daha yaxşı anlayarıq.
Xanım Aydın