Son illərdə iş dünyasında diqqət çəkən yeni bir anlayış gündəmə gəlib: “quiet quitting”, yəni “səssiz istefa”. Adı istifa ilə əlaqəli görünsə də, bu anlayış əslində işdən ayrılmağı deyil, işdə yalnız müqavilə çərçivəsində tələb olunan minimum öhdəlikləri yerinə yetirib, əlavə məsuliyyətləri və artıq işi könüllü şəkildə boynuna almamaq deməkdir.
“Quiet quitting” nədir?
“Quiet quitting” anlayışı ilk dəfə “TikTok” və digər sosial platformalarda geniş yayıldı və xüsusilə Z nəsli (1997–2012 doğumlular) arasında rezonans doğurdu. Bu tendensiya işçilərin:
Artıq saatlarla işləməkdən imtina etməsi,
Həddən artıq “şirkət yönümlü” düşünmək istəməməsi,
İş və şəxsi həyat balansına daha çox önəm verməsi ilə xarakterizə olunur.
Yəni, insanlar karyera həyatını həyatın mərkəzi deyil, yalnız bir hissəsi kimi görməyə başlayıblar.
Niyə bu baş verir?
- Pandemiyadan sonra dəyişən dəyərlər:
COVID-19 pandemiyası bir çox insan üçün həyat və iş prioritetlərini dəyişdirdi. İnsanlar dərk etdilər ki, sağlamlıq, ailə və şəxsi zaman daha qiymətlidir. - Tükənmişlik və stres:
Xüsusilə gənc nəsil iş yerlərində emosional və psixoloji yorğunluq hiss edir. Daim daha çox işləmək və özünü sübut etməyə çalışmaq, nəticədə burnout (tükənmişlik) sindromuna gətirib çıxarır. - Ədalətsiz əmək mühitləri:
Bir çox işçilər əlavə iş görə-görə nə təşəkkür alır, nə də əlavə mükafat. Bu, motivasiyanın itməsinə səbəb olur. - “Hustle culture”a qarşı çıxış:
Daim məşğul olmaq və “24/7 işləmək” mədəniyyətinə qarşı gənclər daha sağlam, balanslı bir həyat tərzini seçirlər.
Bu yaxşıdır, yoxsa təhlükəlidir?
“Quiet quitting”, bir tərəfdən, özünü qoruma formasıdır. İnsanlar iş yerində tükənməmək üçün sərhədlər qoyur, həyatlarını balanslaşdırır.
Digər tərəfdən, bu hal işə qarşı həvəsin azalması, motivasiyanın düşməsi kimi nəticələrə səbəb ola bilər. Komandada ruh düşkünlüyü yarada, şəxsi və peşəkar inkişafın qarşısını ala bilər.
Nəticə: yeni iş fəlsəfəsi
“Quiet quitting” bir üsyan deyil — bu, daha sağlam və davamlı iş həyatına keçid üçün siqnaldır. Xüsusilə gənclər üçün iş yalnız maddi qazanc deyil, məna, şəffaflıq və balanslı həyat deməkdir.
İşəgötürənlər üçün bu, bir çağırışdır: əməkdaşların təkcə performansını deyil, rifahını və motivasiyasını da qorumaq artıq strateji məsələdir. Gənclər isə özlərinə sual verirlər: “İşim mənim həyatımı tükəndirir, yoxsa dəyər qatır?”
Xanım Aydın
