Təbiət özü nüvə reaktorunu işə salıb
Bu kəşf mümkün olanla bağlı bütün təsəvvürləri alt-üst etdi. Özü də laboratoriyada deyil, Qabonun dərinliklərində, yerin altında baş verdi.
Baki-baku.az-ın məlumatına görə, 1972-ci ildə alimlər uran yatağı olan Oklo ərazisində milyardlarla il əvvəl fəaliyyət göstərmiş real bir nüvə reaktoru aşkar etdilər. Bəli, səhv eşitmədiniz. Təxminən 2 milyard il əvvəl təbiət özü uran nüvələrinin parçalanmasını başladaraq zəncirvari reaksiya yaratmışdı. Bu prosesdə insanın heç bir rolu olmayıb.
Fransız mütəxəssislər həyəcan təbili çaldılar. Zənginləşdirmə zavodunda uran nümunələrində U-235 izotopunun miqdarının gözləniləndən az olduğu müşahidə olunmuşdu. Bu isə yalnız bir şeyi ifadə edə bilərdi: həmin uran artıq “yanmışdı”. Yeraltı suların təsiri, xüsusi təzyiq və izotopların dəqiq konsentrasiyası özbaşına baş verən nüvə reaksiyası üçün ideal şərait yaratmışdı. Alimlərin hesablamalarına görə, bu proses yüz minlərlə il davam edib.
Bu gün Oklo – geoloji möcüzə hesab olunur. Eyni zamanda, bu hadisə nüvə proseslərinin sabitliyini anlamaq üçün açar rolunu oynayır və sübut edir ki, təbiət təkcə reaktorlar yarada bilmir, həm də onları idarə edə bilir.
Əbülfəz Babazadə
