Mövsümi miqrasiyadan danışarkən ağlımıza ilk gələn təsvirlər — qitələri möhtəşəmliklə keçən düzülmüş durna və ya qaz sürüləridir. Ancaq maraqlı bir fakt var: səma yollarını mənimsəyən təkcə quşlar deyil — həşəratlar arasında da əsl “hava səyyahları” mövcuddur.
Baki-baku.az xəbər verir ki, bunun ən məşhur nümunələrindən biri monarx danaida kəpənəyidir. Bu zərif, rəngarəng qanadlı canlılar təsəvvürü heyran edən miqyasda epik uçuşlar edirlər.
Onlar Kanadanın və ABŞ-ın şimal bölgələrinin soyuq iqlimindən çıxaraq, minlərlə kilometr məsafə qət edib Meksikanın isti qış yerlərinə üz tutur. Təəccüblü olan odur ki, geriyə qayıdanlar eyni fərdlər deyil, onların övladları, bəzən isə ikinci, üçüncü, hətta dördüncü nəsillər olur — sanki uçuş marşrutunun sirrini irs kimi ötürürlər. Alimlər hələ də bu kiçik canlıların nəhəng məsafələrdə necə istiqamət tapa bildiklərini araşdırırlar: Yer kürəsinin maqnit sahəsi, günəşin mövqeyi və hətta bitkilərdəki kimyəvi “izlər” onların naviqasiya sistemi rolunu oynayır.
Monarx kəpənəkləri minlərlə kilometr uça bilirsə, bəzi milçəklər və əjdahalar (yəni çəyirtkə-əjdahalar) da onlardan geri qalmır. Məsələn, adi əjdaha yalnız yay mənzərəsinin rəngarəng bir elementi deyil — onun bəzi növləri qidalanmaq və çoxalma üçün yüzlərlə kilometr məsafə qət edir. Bu həşəratlar sanki miniatür hava naviqatorları kimi tufanları və küləkləri dəf edir, sübut edirlər ki, zəriflik və kövrəklik əsl səfərlər üçün maneə deyil.
Həşəratların hava miqrasiyası elm dünyasında əsl sensasiyadır: bu balaca qanadlı canlılar mümkünsüz görünən marşrutları təkrarlayır, alimləri naviqasiya, yaddaş və dözümlülüyün sirlərini araşdırmağa ruhlandırırlar. Dünya görünməz qəhrəmanlarla doludur — onlar hər yaz və payız səmalara qalxaraq, həyat və nəsil davamlılığı uğrunda hər şeylərini riskə atırlar. Artıq bilirik ki, səmanın fəthkarları təkcə quşlar deyil, həm də həşəratlar aləminin möcüzəvi, demək olar ki, sehrli varlıqlarıdır.
