Sakit okeanın səssiz sularının dərinliklərində Marian çökəkliyi uzanır – dar və dərin bir oyuq ki, onun hər damcısı Yer kürəsinin sirrlərini gizlədir. Bu geoloji anomaliya təxminən 11 kilometr dərinliyə enir və hər şeyi tam qaranlığa və inanılmaz təzyiqə qərq edir.
Baki-baku.az saytının məlumatına görə, çökəyin dibindəki təzyiq min atmosferdən çoxdur – bu, hər bir kvadrat santimetrə bütöv bir göydələnin ağırlığına bərabərdir. Bu səbəbdən, Marian çökəkliyi Yer üzərindəki ən ekstremal mühitlərdən biri hesab olunur.
Burada – işığın heç vaxt çatmadığı yerdə – həyat yenə də yol tapır: qəribə mikroorqanizmlər, qeyri-adi dərin dəniz canlıları və nadir həyat formaları bu ağır şəraitdə yaşamağı bacarır. Tarixi “Triest” batiskafı ilə 1960-cı ildə baş tutan ilk ekspedisiya sübut etdi ki, insan marağı Yer üzünün ən əlçatmaz nöqtələrinə belə nüfuz edə bilər.
Müasir tədqiqatlar bizi daim yeni kəşflərlə təəccübləndirir: alimlər əvvəllər məlum olmayan canlı növləri tapır, nadir kimyəvi prosesləri və milyon illər ərzində formalaşmış unikal geoloji quruluşları öyrənirlər. Marian çökəkliyi hələ də demək olar ki, öyrənilməmiş bir dərinlik olaraq qalır – təbiətin sirli laboratoriyası ki, burada hər damcı su və hər mikroskopik canlı Yer həyatına dair anlayışımızı dəyişə bilər.
Bu dərinliyə enmək təkcə elm deyil – bu, naməlumluğa bir səyahətdir, harada ki, insan təcrübəsinin və imkanlarının sərhədləri daim genişlənir. Marian çökəkliyi bizə xatırladır ki, hətta öz planetimizdə belə hələ də elə yerlər var ki, onlar fantastik romanlara yaraşacaq qədər sirr saxlayır.
