Kollagenin mahiyyəti
Kollagen insan orqanizmində ən çox rast gəlinən zülaldır. Dərinin, sümük, qığırdaq, əzələ, damar divarları və oynaqların əsas “tikinti materialı” rolunu oynayır. Bədənin ümumi zülalının təxminən 30-40%-ni kollagen təşkil edir. Başqa sözlə, kollagen bizim “bədənin yapışqanı”dır — toxumaları bir-birinə bağlayır və onların möhkəmliyini qoruyur.
Orqanizm üçün rolu
Dəri və saç: Kollagen dərinin elastikliyini saxlayır, qırışların yaranmasını ləngidir. Saç və dırnaqların sağlam böyüməsinə dəstək olur.
Sümük və oynaqlar: Qığırdaq və sümüklərin möhkəmliyi kollagen sayəsində təmin olunur. O, oynaqların sürtünmədən rahat hərəkət etməsinə kömək edir.
Damar sistemi: Kollagen qan damarlarının divarlarını möhkəmləndirərək onların elastikliyini artırır.
İmmunitet və sağalma: Yaraların sağalmasını sürətləndirir, immun sistemini dəstəkləyir.
Niyə vacibdir?
Yaş artdıqca (təxminən 25 yaşdan sonra) kollagenin sintezi yavaşlayır. Bu isə dəridə qırışların yaranmasına, oynaqlarda ağrı və hərəkət məhdudiyyətinə, saç və dırnaqların zəifləməsinə səbəb ola bilər. Ona görə də kollagen ehtiyatını qorumaq və artırmaq sağlamlıq üçün çox vacibdir.
Kollageni nədən almaq olar?
- Təbii qidalar:
Sümüklü ət bulyonları (xüsusilə mal və toyuq sümüyündən hazırlanmış şorba)
Balıq və dəniz məhsulları
Yumurtanın ağı
Jelatinli yeməklər (məsələn, bişmiş jele, paça və s.)
- Kollagenin istehsalını stimullaşdıran məhsullar:
C vitamini ilə zəngin qidalar (sitrus meyvələri, kivi, qara qarağat, bibər)
Sink və mislə zəngin məhsullar (qoz-fındıq, paxlalılar, dəniz məhsulları)
Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
- Qida əlavələri:
Toz, kapsul və ya içki formasında satılan kollagen əlavələri xüsusilə idmançılar və 30 yaşdan yuxarı şəxslər üçün tövsiyə olunur.
Kollageni qorumaq üçün nələrdən çəkinmək lazımdır?
Şəkərin həddindən artıq qəbulu kollagen liflərini zəiflədir.
Siqaret çəkmək və alkoqol onun sintezini azaldır.
Günəş şüalarının təsiri (UV radiasiya) kollagenin parçalanmasını sürətləndirir.
Kollagen bədənin sağlamlığı üçün əsas sütunlardan biridir. Onu həm təbii qidalanma, həm də zərurət olduqda əlavələr vasitəsilə qorumaq mümkündür. Kollagen ehtiyatına diqqət etmək həm gənc görünüş, həm də sağlam oynaqlar və güclü orqanizm deməkdir.
