Bu gün dikdaban ayaqqabılar əsasən qadınların geyimində görünsə də, tarixə nəzər saldıqda, bu ayaqqabılar ilk dəfə kişilər tərəfindən geyinilib. Bu, modanın, xüsusən də kişi dəbinin necə dəyişdiyini və zamanla sosial qəbul və anlayışların necə formalaşdığını göstərən maraqlı bir nümunədir.
Kişilərin dikdaban ayaqqabıları: tarixi mənşəyi
Dikdaban ayaqqabılarının tarixi 17-ci əsrə gedib çıxır və bu dövr ərzində kişilər arasında çox məşhur olub. İlk dəfə İran atlı döyüşçüləri tərəfindən istifadə edilməyə başlanılıb. Bu ayaqqabılar onların at üzərində daha sabit durmalarına kömək edirdi. At sürərkən üzəngidə daha yaxşı dayana bilmək üçün dabanların yüksəkliyi praktik bir fayda təmin edirdi.
Fransız aristokratiyasında güc və status
Dikdaban ayaqqabılarının bir növ “status simvolu” halına gəlməsi isə Fransa ilə əlaqəlidir. XIV Lüdovik bu ayaqqabıları geyinərək öz gücünü və statusunu nümayiş etdirməyə başladı. Lüdovik yalnız özünü deyil, saray əyanlarını da dikdaban ayaqqabılar geyməyə təşviq etdi. O, mütləq şəkildə qırmızı dabanlı ayaqqabı geyinirdi. Əslində, qırmızı dabanlı ayaqqabılar yalnız yüksək statuslu şəxslərə aid edilirdi və bu, cəmiyyətdəki fərqli sosial təbəqələr arasındakı fərqi vurğulayan bir əlamətə çevrildi.
Moda dəyişikliyi və kişilərin dikdabanlardan uzaqlaşması
Zamanla, xüsusən də 18-ci əsrin sonlarına doğru, dikdaban ayaqqabıları kişilər arasında moda olmağı dayandırdı. Bu dövrdə, kişilərin geyimində daha sadə və funksional dizaynlar ön plana çıxmağa başladı. Ənənəvi kişi geyimi daha sərt, ciddi və praktiki oldu, bu da dikdabanların təcrid olunmasına səbəb oldu.
Müasir dövrdə yenidən yüksəliş?
Son illərdə bəzi kişi modelləri və dizaynerləri, moda dünyasında eksperimentlər edərək dikdaban ayaqqabıları təkrar gündəmə gətiriblər. Bu, xüsusilə “unisex” moda və gender bərabərliyi anlayışlarının yüksəlməsi ilə əlaqədardır. Kişilər üçün dikdaban ayaqqabılar indi daha çox bədii ifadə və fərdi üslub simvolu kimi təqdim edilir, amma yenə də geniş cəmiyyətdə qəbuledilən deyil.
Xanım Aydın
