Ümumi etiket qaydalarından başqa, hava limanında və aeroportda da xüsusi etiket qaydaları var. Təyyarə etiketi sadəcə qaydalar toplusu deyil, həm də səyahətimizi maraqlı və zövqlü etmək üçün bir vasitədir.
Baki-baku.az həmin etiket qaydalarını təqdim edir:
Hava limanına gəliş
Lap əvvəldən başlayaq. Ehtiyatlı səyahətçilər hava limanına tez çatmağın vacib olduğunu bilirlər. Başlanğıcdan qeydiyyat masasında növbə və ya təhlükəsizlik zamanı saatınızı və ya kəmərinizi çıxarmaq tələblərinə ləng cavab vermək qıcıq mənbəyi ola bilər. Tələsik və ya çaşqın ola biləcək digər sərnişinlərə qarşı dözümlü olun. Hər vəziyyət fərqlidir və bir-birinizə anlayış göstərməyiniz günü daha yaxşı edə bilər.
“Duty Free”də etiket
Bütün lazımi prosedurlardan sonra baqajınızın yoxlanılmasından tutmuş, uçuşdan əvvəl zonaya girməyə qədər, siz qapınıza çatmazdan əvvəl özünüzü mağazalar və kafelər arasında tapırsınız. Əlbəttə ki, “Duty Free”, uçuşdan əvvəl sərfəli bazarlıq edib və özünüzü sevindirə biləcəyiniz bir yerdir. Ancaq buranı özünüz üçün gözəllik salonu kimi görməməlisiniz. Birdəfəlik istifadə üçün kosmetik aplikatorlardan yararlanın və ətri birbaşa dərinizə vurmayın. Bundan ötrü xüsusi kağız lentləri var. Və əlbəttə ki, testerləri şəxsi kosmetik çanta kimi istifadə etməməlisiniz. Həmçinin, müxtəlif malların təyinat ölkəsinə daşınması qaydalarını da yaddan çıxarmayın, bu xüsusilə alkoqol, tütün və iri kosmetika məhsullarına aiddir.
Təyyarəyə minəndə
Təyyarəyə daxil olarkən stüardessaları və oturacaq qonşunuzu salamlayın. Bu, dərhal müsbət tonu təyin edən sadə bir nəzakət hərəkətidir. Özünüzü dünyəvi mövzularda söhbət etməyə məcbur etməməlisiniz. Qara yumordan və aviasiyada baş verən qəzalara istinadlardan qaçmaq xüsusilə vacibdir – bəzi sərnişinlər qarşıdan gələn uçuşdan əvvəl çox həyəcanlı və hətta qorxu içində otura bilərlər.
Təyyarədə təhlükəsizlik
Təyyarədə davranış qaydaları həm biletdə, həm də uçuş zamanı bildirilir. Uçuş başlayan kimi stüardessalar əlavə təlimatlar verirlər. Bu biliklərin sizin üçün mütləq faydalı olmayacağına əmin olsanız belə, stüardessaya hörmət göstərmək və ən pis halda panikaya düşməmək üçün yenə də təlimatlara diqqət yetirməlisiniz.
Kresloda uzanmaq olar?
Oturacaqların uzanması təyyarədə ən aktual problemlərdən biridir. Əlbəttə ki, biletiniz sizə uzanmaq da daxil olmaqla, oturacağın bütün funksiyalarından istifadə etmək hüququ verir. Ancaq bunu etməzdən əvvəl arxadakı sərnişinə diqqət yetirin. Əgər onun dizləri az qala oturacağınıza toxunursa və ya masada yemək varsa, gərək nəzakətlə soruşasınız, o, etiraz etməyəcək və sonra heç bir problem olmayacaq.
Təyyarədə uşaqlar
Uşaqların ağlaması hava səyahətinin qaçılmaz hissəsidir. Bəli, bu, zəhlətökən ola bilər, xüsusən də uçuş uzun olarsa, ancaq gəlin qəbul edək ki, kiçik səyahətçilər də stress və diskomfort yaşayırlar, bu da hər iki tərəfdən narahatlıq deməkdir. Narazılığı ifadə etmək əvəzinə empatiya və tolerantlıq göstərməyə çalışın. Belə vəziyyətlərdə qulaqlıqdan istifadə etsəniz, səs-küyü bir qədər özünüz üçün azalda bilərsiniz. Təyyarə salonu ideal səssizlik şəraiti yaratmaq mümkün olmayan ümumi məkandır.
Danışan qonşular və qulaqlıqlar
Təsəvvür edin ki, gecə vaxtı uçursunuz, bütün gün əvvəl işləmisiniz və təbii olaraq yorğunsunuz. Qulaqlıqlar səs-küyün və ya danışan digər səyahətçilərin səsinin qarşısını almaq üçün əla bir yoldur, lakin onlar həm də ekipajla ünsiyyət üçün maneə ola bilər. Əgər stüardessanın içki və ya yeməklə yaxınlaşdığını görsəniz, qulaqcıqlarınızı çıxarın və qarşılıqlı əlaqəyə hazır olduğunuzu göstərin. Bu, ekipajın işini asanlaşdıracaq və texniki xidməti daha səmərəli edəcək.
Təyyarədə qarşılıqlı hörmət
Təyyarədə səyahət ümumi bir təcrübədir. Başqalarına qarşı diqqətli olun. Əgər kimsə oturduğunuz yerin arxasından oturacağa təpik atırsa, narazılığınızı aqressiv şəkildə ifadə etməyə tələsməyin. Geri dönün və nəzakətlə onlardan dayanmalarını xahiş edin. Nəzakət, münaqişənin uğurlu həllinin açarıdır.
Qoltuqaltı uğrunda qol güləşi
Başqa bir “əbədi müharibə” qoltuqlar uğrunda mübarizədir. Sözsüz qaydaya görə, orta oturacaqda oturan sərnişinə hər iki qol yerində üstünlük verilir. Buna hörmət edin, çünki o, artıq çətin anlar yaşayır.
Birinci sıra və onun xüsusiyyətləri
Daha böyük təyyarələrdə, ön sıralar və təcili çıxışda olan oturacaqların qarşısında olan yer adətən daha böyük olur. Bu oturacaqlarda oturan sərnişinlər tez-tez önlərində əşyalar yığıb ayaqlarını uzadırlar. Onların yerinə hörmət edin və bu sıranı gəzinti yeri kimi istifadə etməyin.
Qoxular və şəxsi gigiyena
Heç kimə sirr deyil ki, xoşagəlməz qoxular təyyarənin qapalı məkanında sürətlə yayılır. Qoxusu başqalarını qıcıqlandırmayan yeməklər seçin. Və əlbəttə ki, şəxsi gigiyenanıza diqqət yetirin. Qonşuların qol yerində corablar və ayaqlar tabudur. Tualet otaqlarında isə, aşkar qaydalara əlavə olaraq, suyu sıçratmamağa çalışın və həmişə özünüzdən sonra silin.
Uçuşun sonunda əl çalmaq lazımdırmı?
Bəzi mədəniyyətlərdə bu, pilotlara minnətdarlıq əlaməti, bəzilərində isə pis davranışdır. Təyyarəni tərk edərkən stüardessalara və pilotun özünə minnətdarlıq bildirə bilərsiniz, əgər o da koridordadırsa. Bəziləri deyir ki, sərnişinlər alqışlamaqla pilotun peşəkarlığından təəccüblənirlər, bu onu incidə bilər, digərləri isə deyir ki, təyyarə yerə dəyən kimi əl çalmaq tezdir, çünki siz hələ dayanmamısınız və ən pis halda, siz uçuş-enmə zolağının hüdudlarından kənara çıxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, etiket alqışlamanı tövsiyə etmir, amma bunu qadağan etmir. Bununla bağlı qərar vermək sizin ixtiyarınızdadır.
