Ağlamaq sadəcə emosional bir reaksiya deyil. Bu, bədənimizin ən incə və dərin şəkildə “danışma” üsuludur.
Baki-baku.az xəbər verir ki, insan göz yaşlarının tərkibi, onların yaranma səbəbinə görə dəyişir. Yəni, kədərdən, ağrıdan, sevincdən və ya sadəcə soğan doğrayarkən axan göz yaşları kimyəvi baxımdan bir-birindən fərqlənir. Bədən sanki hər duyğu üçün fərqli bir “formul” qurur.
Elm adamları göz yaşlarını üç əsas növə ayırır.
Bazal (mühafizəvi) göz yaşları – Gözün səthini nəmləndirən və qoruyan bu növ göz yaşları fasiləsiz şəkildə ifraz olunur.
Onların əsas funksiyası görmə orqanını qurumaqdan və mikroblardan qorumaqdır.
Reflektor göz yaşları – Gözə toz, tüstü və ya soğan buxarı kimi xarici təsirlər dəyəndə yaranır. Bu göz yaşlarının tərkibində daha çox su və qoruyucu fermentlər olur ki, göz tez bir zamanda təmizlənsin.
Emosional göz yaşları – Ən maraqlı və mürəkkəb növ budur. Qəm, sevinc, həsrət, qorxu və ya hətta rahatlama zamanı ifraz olunur. Onların kimyəvi tərkibi reflektor və bazal yaşlardan kəskin fərqlənir.
Emosional göz yaşlarında stress hormonları (məsələn, kortizol və adrenokortikotropin hormonu) daha çox olur. Bu, bədənin gərginliyi azaldan bir mexanizmidir. Yəni insan ağlayarkən orqanizm artıq stress hormonlarını göz yaşı vasitəsilə bədəndən xaric edir.
Eyni zamanda bu göz yaşlarında proteinlərin və təbii ağrıkəsici maddələrin (leusin-enkefalin kimi) miqdarı da artır. Bu maddələr insanın ağladıqdan sonra niyə bir qədər “yüngülləşdiyini” izah edir. Başqa sözlə, ağlamaq həm bioloji, həm də psixoloji təmizlənmə prosesidir.
Soğan doğrayarkən ağlamağımızın səbəbi isə duyğular deyil, kimyadır. Soğanın tərkibindəki sin-propantiol-S-oksid adlı qaz gözün səthinə dəyəndə, göz dərhal özünü qorumağa çalışır və reflektor şəkildə çoxlu miqdarda yaş ifraz edir. Bu yaşlar əsasən sudan ibarətdir və qoruyucu funksiyanı yerinə yetirir. Yəni, bu göz yaşları hisslərdən deyil, müdafiə instinktindən doğur.
Ağlamaq çox zaman zəiflik kimi qəbul olunur, amma əslində bu, bədənin ən səmimi ünsiyyət formalarından biridir. Göz yaşları vasitəsilə insan orqanizmi həm daxili gərginliyi azaldır, həm də beyinə “rahatla” siqnalı göndərir. Hər bir göz yaşı damlası, bədənlə ruh arasında qurulan görünməz körpüdür.