Fındıq – dadlı, qidalı və bir çox cəhətdən sağlamlıq üçün faydalı olan təbii nemətdir. Qədim dövrlərdən bəri həm qida, həm də təbii dərman kimi istifadə edilən fındıq, bu gün də dünyanın müxtəlif ölkələrində həm süfrələrin, həm də sağlamlıq məsləhətlərinin ayrılmaz hissəsidir.
Xüsusilə Azərbaycan, dünyada keyfiyyətli fındıq istehsalı ilə tanınan ölkələrdən biridir. Qafqazın təmiz təbiəti, iqlim və torpaq şəraiti fındığın həm dadına, həm də tərkibindəki qida maddələrinə müsbət təsir göstərir.
Fındığın tərkibi
Fındıq zülal, sağlam yağlar, lif, vitaminlər və minerallarla zəngin bir qidadır. Onun tərkibində aşağıdakılar xüsusilə bol miqdarda olur:
E vitamini (güclü antioksidant)
B qrupu vitaminləri (B1, B6, fol turşusu)
Maqnezium, fosfor, dəmir, kalsium və sink
Omega-9 və doymamış yağ turşuları
Diyetik lif
Fındığın sağlamlığa 7 əsas faydası
- Ürək-damar sağlamlığını qoruyur
Fındıqda olan olein turşusu və E vitamini, damar divarlarını qoruyur, xolesterini tənzimləyir, ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır.
- Beyin funksiyalarını gücləndirir
Fındıq nevroloji sağlamlıq üçün əhəmiyyətli olan B6 vitamini və maqneziumla zəngindir. Müntəzəm qəbulu yaddaşı və konsentrasiyanı yaxşılaşdırır.
- Əzələ və sümük quruluşunu möhkəmləndirir
Zülal və maqnezium tərkibli fındıq əzələlərin bərpası və sümüklərin möhkəmliyi üçün ideal qidadır – xüsusilə idmançılar və yaşlılar üçün.
- Antioksidant təsir göstərir
E vitamini və fenolik maddələr sayəsində fındıq hüceyrələri zərərli sərbəst radikallardan qoruyur, orqanizmin yaşlanma prosesini ləngidir.
- Qan şəkərini tənzimləyir
Az glisemik indeksə malik olduğundan, diabet xəstələri üçün uyğundur. Qanda şəkər səviyyəsini sabit saxlayır.
- Toxluq hissini artırır
Lif və yağla zəngin olan fındıq toxluq hissi verərək artıq yeməyin qarşısını alır. Pəhriz saxlayanlar üçün sağlam qəlyanaltı sayılır.
- Dəri və saç sağlamlığını dəstəkləyir
E vitamini sayəsində dərinin elastikliyini artırır, saç tökülməsini azaldır, sağlam parıltı verir.
Gündə nə qədər fındıq yemək lazımdır?
Mütəxəssislər gündə 25–30 qram (təxminən 20 ədəd fındıq) yeməyi tövsiyə edirlər. Lakin yüksək kalorili olduğundan miqdarı aşmamaq məsləhətdir – xüsusilə çəki problemi olanlar üçün.
Fındıq necə istifadə olunur?
Fındıq təkcə çərəz olaraq deyil, həm də:
Şirniyyatlarda (keks, tort, paxlava)
Salat və səhər yeməklərində
Qatıq və yulafla birlikdə
Fındıq yağı və pastası formasında istifadə olunur.
Bəzi hallarda fındıq allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Bu səbəbdən uşaqlarda və allergiyaya meyilli insanlarda ehtiyatla istifadə olunmalıdır.
Azərbaycan və fındıqçılıq
Azərbaycanın Qəbələ, Zaqatala, Balakən, Qax, Xaçmaz və Şəki bölgələri fındıq istehsalında mühüm yer tutur. Yerli fındıq dünya bazarında dadı, yağı və keyfiyyəti ilə fərqlənir.
Eyni zamanda, fındıq iqtisadi baxımdan da strateji məhsuldur – həm daxili bazarda tələbatı qarşılayır, həm də ixrac potensialına malikdir.
Sağlam həyat tərzini seçən hər kəsin süfrəsində bir ovuc fındıq mütləq olmalıdır!
Xanım Aydın
