Səhərin ilk saatlarında, dünya hələ yuxudan tam oyanmamışkən təbiət bəzən buz çiçəkləri adlı səssiz bir möcüzə yaradır. Onlar qışın nəfəsindən doğulan, ancaq yazın zərifliyini daşıyan kristal formalarıdır.
Baki-baku.az xəbər verir ki, soyuq havada su buxarının donaraq bitkilərin, ağacların, pəncərə şüşələrinin və ya torpağa yaxın nazik sapların üzərində büllur kimi toplanması nəticəsində yaranırlar. Günəşin ilk şüası bu kristallara toxunanda isə sanki minlərlə kiçik almaz parıldayır.
Bu nadir gözəlliklər, əslində, sublimasiya və depozisiya adlı fiziki proseslərin nəticəsidir. Hava çox soyuq və nəmli olduqda, su buxarı birbaşa qaz halından bərk hala keçir, yəni əvvəlcə suya çevrilmədən buz kristalları şəklində donur. Bu kristallar bitkilərin incə səthlərinə və ya şüşə kimi soyuq obyektlərə yapışaraq tədricən böyüyür.
Temperatur adətən 0°C-dən aşağı, xüsusilə də -5°C ilə -15°C aralığında olduqda bu proses ən aydın şəkildə müşahidə olunur. Hava sakit və küləksiz olduqda kristallar zərif, çiçək ləçəklərinə bənzər formalar alır. Əgər külək varsa, formalar daha qeyri-sabit, dalğalı və qeyri-bərabər olur.
Buz çiçəkləri, sanki görünməz bir sənətkarın fırçası ilə çəkilmiş rəsmləri xatırladır. Onlar hər biri bir-birindən fərqli, təkrarsız formalarda yaranır.
Bəzən bu kristallar ağac budaqlarında incə iplik kimi, bəzən də yarpaqların kənarında çiçək ləçəkləri şəklində görünür. Onlara toxunduqda dərhal əriyirlər, yəni bu gözəllik həm doğulur, həm də yox olur.
Bu fenomen daha çox soyuq iqlimlərdə, xüsusilə də qışın başlanğıcında və payızın sonlarında müşahidə olunur. Gecə ilə gündüz arasındakı temperatur fərqi böyük olduqda, səhər saatlarında bu kristallar görünməyə başlayır. Əsasən bitki saplarının və yarpaqların üzərində, evin içindən gələn istiliklə çöldəki soyuq havanın təması nəticəsində pəncərə şüşələrində, ağac qabıqlarının çatlarında, xüsusilə də suyu köklərindən yuxarı daşıyan nazik sapların üzərində görmək mümkündür.
Bəzən bu hadisə “buz gülü” və ya “don çiçəyi” adlandırılır. Ən maraqlı növlərdən biri “frost flower” adlanır. Bu forma o zaman yaranır ki, torpaqdakı rütubət bitkinin kökü vasitəsilə sapın içindən yuxarı qalxır, lakin havanın temperaturu birdən aşağı düşür. Su sapın səthindən çıxarkən donur və spiralvari zərif lentlər əmələ gətirir. Bu buz lentləri bəzən bir neçə santimetr uzunluğunda olur və çiçək ləçəklərinə bənzər formalar yaradır.