Bakı – əsrlər boyu Qafqazın ən dinamik və strateji şəhərlərindən biri. O, yalnız iqtisadi və siyasi əhəmiyyətinə görə deyil, həm də gündəlik həyatın axarı, insanlarının yaşam tərzi ilə seçilib. Zaman dəyişdikcə, texnologiya inkişaf etdikcə və həyat ritmi sürətləndikcə, Bakıda gündəlik həyat da köklü şəkildə dəyişib. Lakin bu dəyişikliklərin fonunda şəhərin ruhu, özünəməxsusluğu hələ də qorunub saxlanılır.
Keçmişin Bakısı: Qapalı həyətlər, samovar və sakit küçələr
XX əsrin əvvəllərində Bakı neft bumu ilə dünyanın diqqətini çəksə də, sıravi insanların həyatı daha sadə və tərbiyəvi mühitdə keçirdi. İçərişəhər, Bayıl və digər qədim məhəllələrdə insanlar qapalı həyətlərdə, qonşuluq və ailə bağları içində yaşayırdılar.
Ənənəvi ailə süfrəsi, samovar ətrafında edilən söhbətlər, küçə başında nərd oynayan kişilər, pilləkən başında xalça toxuyan qadınlar gündəlik mənzərənin ayrılmaz hissəsi idi. Küçələrdə satıcıların səsləri, uşaq oyunlarının coşqusu, yay axşamları damlarda keçirilən ailəvi görüşlər şəhərin səsini və nəfəsini formalaşdırırdı.
Məktəbə piyada gedən uşaqlar, səhər erkən çörək almağa göndərilən balacalar və qəzet köşklərində qəzet oxuyan yaşlılar – bu, keçmiş Bakının tanış gündəlik ritmi idi.
Müasir Bakı: Sürət, texnologiya və çoxmərtəbəli həyat
Bugünkü Bakı isə tamam fərqli bir ritmlə nəfəs alır. Metro stansiyalarının ətrafında sıxlıq, smartfon ekranlarına zillənmiş insanlar, elektron ödənişlər, kuryerlərlə yemək sifarişi, qəhvə ilə ofisə tələsən gənclər – bu, artıq paytaxtın yeni reallığıdır.
Şəhərin siması dəyişsə də, Bakı yenə də həyat doludur: Fəvvarələr meydanında turistlər, Nizami küçəsində axşam gəzintisinə çıxan ailələr, qocalar evin qarşısındakı skamyada söhbət edir. Müasir Bakı həm Avropa tərzi yaşayışın, həm də Şərq qonaqpərvərliyinin vəhdətidir.
Əvvəllər radio dinlənilirdi, indi podkastlar; əvvəllər məhəllə dükanından alış-veriş edilirdi, indi mobil tətbiqlərlə çatdırılma sifariş edilir. Amma bu dəyişikliklərin içində insanlar yenə də doğmalıq, ünsiyyət və paylaşım axtarır – eynən keçmişdə olduğu kimi.
Bakı zamanla dəyişib, inkişaf edib, böyüyüb. Amma onun gündəlik həyatında bir şey dəyişməyib – insanların bir-birinə bağlılığı, şəhərə olan sevgisi və birlik ruhu. Keçmişin samovarlı həyətləri artıq çox yerdə yoxdur, amma həmin doğmalıq, səmimiyyət və həyatın içində olma hissi Bakının damarlarında axmağa davam edir.
Xanım Aydın
