Bakı ilə Xəzər ayrılmaz bir bağdır
Bakı yalnız daş, şüşə, neft və tarix şəhəri deyil. O, Xəzər dənizi ilə nəfəs alan, sularla danışan və güzgü kimi sulara baxaraq özünü tanıyan bir şəhərdir. Bakı elə bir şəhərdir ki, onu dənizsiz düşünmək belə mümkün deyil. Bakı ilə Xəzərin münasibəti dostluqdan da yaxın, ayrılmaz bir bağdır.
İqtisadi həyatın ürəyi – Xəzər neftlə danışır
Xəzər dənizi Bakının neft tarixi ilə əbədi bağlıdır. 1846-cı ildə dünyada ilk dəfə məhz burada — Xəzər sahilində, Bibiheybətdə sənaye üsulu ilə neft quyusu qazılıb. Bu hadisə, təkcə Azərbaycanın yox, dünyanın sənaye tarixində bir inqilab idi. XX əsrin əvvəllərində Bakı dünyanın neft paytaxtı sayılırdı.
Bu gün də Xəzərin qoynunda yerləşən “Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqları, “Şahdəniz” kimi nəhəng qaz yataqları Azərbaycanın iqtisadi gücünün təməlini təşkil edir. Bakı limanı Xəzərin ən mühüm nəqliyyat qovşağıdır və Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu vasitəsilə Avropa ilə Asiya arasında körpü rolunu oynayır.
Turizm – Dəniz sahilində canlı həyat
Xəzər Bakının turistik ruhuna da nəfəs verir. Dənizkənarı Bulvar, sahil boyu uzanan parklar, “Crescent Bay”, “Dəniz Mall”, Bakı Beynəlxalq Dəniz Vağzalı və ya Şıx çimərlikləri şəhəri hər yay minlərlə turistlə buluşturur.
Sahildə gəzişənlər bəzən dalğalara baxaraq şəkil çəkdirir, bəzən isə Xəzərin mavisində düşüncələrini buraxır. Bura yalnız istirahət yox, həm də Bakının nəfəs aldığı, insanın ruhi dincəldiyi bir məkandır.
Ekoloji baxımdan Xəzərin önəmi və qorunması
Amma Xəzərlə bağlı təkcə romantik və iqtisadi yanaşmalar deyil — ekoloji məsuliyyət də var. Xəzər təkcə Bakı üçün deyil, beş ölkənin – Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan, Türkmənistan və İranın ortaq sərvətidir. Son illər ekoloji tarazlığa təsir edən problemlər, o cümlədən dəniz səviyyəsinin enməsi, çirklənmə və biomüxtəlifliyin azalması ciddi narahatlıq doğurur.
Azərbaycan bu sahədə bir sıra addımlar atır: Xəzərin sahilində sənaye tullantılarının təmizlənməsi, ekoloji monitorinqlər, təmizlik aksiyaları və qorunan sahələrin yaradılması bu işin bir hissəsidir. “Təmiz Xəzər” təşəbbüsləri və ekoloji maarifləndirmə tədbirləri davam etdirilir.
Bakı – Dənizlə danışan şəhər
Bakıya gələn hər kəs bir şeyi anlayır: bu şəhərin canı suda, ruhu dənizdə, yaddaşı isə Xəzərin sahilində gizlidir. Xəzər Bakının güzgüsüdür. Bu güzgüdə şəhər öz tarixini, keçmişini, gələcəyini görür. Hər dalğa bir xatirədir, hər qayıq bir yolçudur, hər külək bir hekayədir…
Ona görə də Bakı yalnız Xəzərin sahilində yerləşmir. Bakı, Xəzərin içində yaşayır.
Xanım Aydın
