İnsan sağlamlığı üçün vacib olan maddələr sırasında vitaminlərin yeri xüsusidir. Bəzən onların çatışmazlığını dərhal hiss edir, lakin bədənə verdiyi faydaları gündəlik həyatımızda nəzərə almırıq. Bu baxımdan B vitamin qrupu orqanizmdə bir çox həyati proseslərdə iştirak etməsinə baxmayaraq, çox vaxt layiqli diqqət görmür. Halbuki, bu qrupun hər bir üzvü sanki öz sahəsində çalışan bir mütəxəssis kimidir.

B vitaminləri nədir və hansı funksiyaları yerinə yetirir?

B qrupu vitaminləri 8 əsas növdən ibarətdir. Onların hər biri öz funksiyasına malikdir və bu vitaminlər əsasən su ilə həll olur, yəni bədəndə uzun müddət saxlanmır və mütəmadi olaraq qida vasitəsilə qəbul edilməlidir.

Əsas B vitaminləri və funksiyaları:

B1 (Tiamin): Əzələ və sinir sistemi üçün vacibdir.

B2 (Riboflavin): Dəri və göz sağlamlığına müsbət təsir edir.

B3 (Niasin): Xolesterinin tənzimlənməsində və enerji istehsalında iştirak edir.

B5 (Pantoten turşusu): Hormon istehsalı və yaraların sağalmasını dəstəkləyir.

B6 (Piridoksin): Qan dövranı və immun sisteminə faydalıdır.

B7 (Biotin): Saç, dəri və dırnaqlar üçün vacibdir.

B9 (Fol turşusu): Hüceyrə bölünməsi və hamiləlik dövründə dölün sağlam inkişafı üçün zəruridir.

B12 (Kobalamin): Qan hüceyrələrinin formalaşması və sinir sisteminin fəaliyyəti üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.

Bu vitaminlər əsasən ət, süd məhsulları, paxlalılar, dənli bitkilər, yumurta, yaşıl tərəvəzlər və bəzi meyvələrdə mövcuddur.

B Vitaminlərinin Sağlamlığa Faydaları

B qrupu vitaminlərinin faydaları olduqca genişdir:

Enerji istehsal edir: Qidalarımızı bədənin istifadə edə biləcəyi enerjiyə çevirir.

Stressə qarşı qalxandır: Sinir sistemini tənzimləyir, əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır.

İmmuniteti gücləndirir: Xəstəliklərə qarşı müqaviməti artırır.

Gözəllik üçün də vacibdir: Sağlam dəri, güclü saç və dırnaqlar üçün biotin və riboflavin xüsusilə əhəmiyyətlidir.

Hamiləlikdə həyati rol oynayır: Fol turşusu dölün sinir sisteminin düzgün formalaşmasına kömək edir.

B Vitaminlərinin Çatışmazlığı və Fəsadları

Əgər qidalanma balanssızdırsa və ya bədən bu vitaminləri kifayət qədər mənimsəyə bilmirsə, bir sıra fəsadlar yarana bilər:

Yorğunluq, zəiflik, əsəbilik

Dəri problemləri və saç tökülməsi

Yaddaş pozğunluqları

Anemiya (qan azlığı)

Hamiləlik zamanı dölün sinir borusu qüsurları

Artıq miqdarın zərəri varmı?

B vitaminləri suda həll olunduğuna görə bədən artıq miqdarı sidiklə atır. Ancaq:

B6-nın uzunmüddətli yüksək dozası sinir zədələnmələrinə (nöropatiyaya),

B3-ün yüksək səviyyədə qəbulu qaraciyər problemlərinə, dəri qızartısına və ürəkbulanma hissinə səbəb ola bilər.

Ona görə də vitamin komplekslərini həkim məsləhəti olmadan uzun müddət və nəzarətsiz qəbul etmək tövsiyə edilmir.

Kimlər B vitaminlərinə daha çox ehtiyac duyar?

Hamilə və süd verən qadınlar

Vegetarian və veganlar (xüsusilə B12 üçün)

Yaşlılar

Alkoqolizmdən əziyyət çəkənlər

Bəzi xroniki xəstəlikləri olan şəxslər

Bu qruplara daxil olan insanlar üçün B vitaminləri xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

Uzun və sağlam ömür

B vitamin qrupu — bədənin mühərriki, sinir sisteminin dayağı və enerjimizin əsas mənbəyidir. Onlar olmadan gündəlik fəaliyyətlərimizi yerinə yetirmək, sağlam qalmaq, zehni və fiziki gücümüzü qorumaq çətinləşir. Ən vacibi isə budur ki, bu vitaminləri çox vaxt sadə, təbii və əlçatan qidalarla təmin edə bilərik.

Sağlam qidalanma, balanslı həyat tərzi və lazım gəldikdə mütəxəssis məsləhəti ilə vitamin əlavələrindən istifadə — uzun və sağlam ömrün əsas açarıdır.