10 yanvar Azərbaycan jurnalistikası üçün əlamətdar bir tarixdir.
Bu gün 1958-ci ildə ilk nömrəsi işıq üzü görmüş və artıq 67 ildən çox tarixə malik olan “Bakı” qəzetinin doğum günüdür. “Bakı” təkcə bir qəzet deyil, Azərbaycanın tarixini, mədəniyyətini və ənənələrini əks etdirən canlı bir xronikadır. 67 ildən artıq fəaliyyətinə baxmayaraq, “Bakı” qəzeti hələ də jurnalistika sahəsində özünəməxsus yerini qoruyur və oxucuları ilə birlikdə tarix yazmağa davam edir.
Gəlin bir qədər keçmişə qayıdaq və qəzetin tarixini, dərc etdiyi xronikaları, qarşılaşdığı çətinlikləri və o dövrdə medianın necə olduğunu birlikdə nəzərdən keçirək.
Sovet dövrünün pəncərəsi
Azərbaycan mətbuatı, digər sovet respublikalarında olduğu kimi, xalqla əlaqə qurmaqda mərkəzi aparatın vacib bir hissəsi idi. Sovet hakimiyyəti qəzetlərin məzmununa aktiv şəkildə nəzarət edirdi, onları partiyanın və ideologiyanın maraqlarına uyğun şəkildə yönləndirirdi. Belə qəzetlərin cəmiyyətdəki təsiri olduqca böyük idi, çünki o dövrdə əksər insanlar məlumatı qəzetlər və radio vasitəsilə alırdılar.
Azərbaycanda çıxan ilk qəzet “Əkinçi” qəzeti idi və 1875-ci ildə nəşr olunmuşdu. Bu nəşr, regionda mətbuatın inkişafının əsasını qoydu. Sonradan “Kommunist” (1920), “Бакинский Рабочий” (1906) qəzetləri çıxdı, 1958-ci ildə isə “Bakı” qəzetinin nəşrinə başlandı. Hər onillikdə bu qəzetlər hadisələri işıqlandırmaqda və ideologiyanı dəstəkləməkdə mühüm rol oynamağa davam edirdi, lakin “Bakı” qəzetinin xüsusilə çətin tarixi dövrlərdə mədəni ənənələrin qorunmasında əhəmiyyətli bir rolu olmuşdu. Məsələn, uzun illərdir qadağan olunmuş Novruz bayramının ilk dəfə təntənəli şəkildə qeyd edilməsi, 1967-ci ildə “Bakı” qəzetinin səhifələrində geniş işıqlandırıldı. Qəzet həmin dövrün ən çətin siyasi təzyiqləri zamanı belə milli irsin qorunmasına öz töhfəsini verdi.
1956-ci il – Televiziyanın İlk Addımları: Azərbaycanın Yeni İnformasiya Erasına Keçidi
“Bakı” qəzeti fəaliyyətə başladıqda, paralel olaraq Azərbaycanda televiziya da inkişaf etməyə başladı. Ölkədə radionun yaradılmasından 30 il sonra, yəni 1956-cı il fevralın 14-də Azərbaycan Televiziyası fəaliyyətə başladı. Həmin əlamətdar gündə tamaşaçıları “Bakı göstərir” sözləri ilə gənc aktrisa, Azərbaycanın gələcək Xalq artisti Nəcibə Məlikova salamladı. Daha sonra “Bəxtiyar” bədii filmi nümayiş olundu. Əvvəlcə Bakı studiyası həftədə iki dəfə iki saatlıq proqramla efirə çıxırdı, daha sonra isə bu, həftədə üç dəfəyə artırıldı.
1956-cı ilin may ayında Azərbaycan televiziyasının ilk diktorları tamaşaçılara təqdim edildi. Televiziya və qəzetlər bir-birlərini tamamlayaraq, informasiyanın yayılmasında əsas rol oynamağa başladılar. Maraqlıdır ki, Bakı Teleqülləsinin tikintisi 1954-cü ildə şəhərin ən yüksək nöqtələrindən birində başlanmışdı və bu tikintidə Moskva və Leninqraddan olan mütəxəssislər də iştirak etmişdi. Teleqüllə 1955-ci ilin sonunda istismara verildi. Vaxt keçdikcə televizorların sayı artmağa başladı, və əlbəttə ki, qəzetlər tədricən tarixə qovuşdu, amma onlar hələ də insanların gündəlik həyatının bir parçası olaraq, çoxlarının xatirələrində və ürəklərində qalmağı bacardı.
“Bakı” qəzeti tarixi qorumağa davam edir, bu gün isə müasir dövrə uyğun şəkildə yenilənmişdir. Bu gün redaksiya internetdəki mövcudluğunu genişləndirir, saytından əlavə “Facebook” və “Instagram” kimi sosial şəbəkələrdə də aktiv şəkildə fəaliyyət göstərir. Məmnuniyyətlə bildiririk ki, 2025-ci ildə “Bakı” qəzetinin onlayn platformasında mühüm yeniliklər olacaq – bizi izləyin!
“Bakı” qəzetini doğum günü münasibətilə təbrik edirik!
