XIX əsrin ən gəlirli torpaq satışı — və ən çox peşmanlıq doğuran qərar.
1867-ci ildə Rusiya Uzaq Şərqdəki mülklərinin taleyindən narahat olaraq əsrin müqaviləsinə imza atdı — Alyaskanı ABŞ-a 7,2 milyon dollar qızıl müqabilində satdı. Bu məbləğ bu günün dəyərlərinə görə 100 milyon dollardan çox edir. O zamanlar buzla və tayqa ilə örtülü bu torpaq tamamilə yararsız görünürdü. Amma tarix imperiya üçün amansız bir oyun oynadı.
Geriyə cəmi otuz il keçmişdi ki, Baki-baku.az xəbər verir ki, Alyaskada qızıl tapıldı və dünyaca məşhur “qızıl hərisliyi” başlandı — dünyanın dörd bir yanından on minlərlə macərapərəst bura axışdı.
XX əsrdə isə torpağın altından çıxan digər sərvətlər — neft və qaz — ortaya çıxdı. Bunlar Rusiya xəzinəsini yüz milyardlarla dollar zənginləşdirə bilərdi.
Amma bu satışın qaranlıq tərəfi də vardı: əgər Rusiya bu torpaqları satmasaydı, Böyük Britaniya onları ələ keçirərək Kanadanın ərazisini genişləndirə bilərdi. Rusiya ya zəmanətli gəlir əldə etməli, ya da hər şeyi itirmək riskini gözə almalı idi.
Bu gün Alyaskanın satışı — siyasi fəlakətdən yayınmaq üçün verilmiş bir qərarın imperiyanı sonsuz sərvətlərdən məhrum etməsinin tarixidir.
Hacı Cavadov