Kino dünyasında çoxsaylı böyük adlar var, lakin yalnız bir neçəsi əsl əfsanəyə çevrilir, obrazları əsrlərlə insanların yaddaşında yaşayır. Çarli Çaplin — məhz belə dahilərdən biridir. Londondakı yoxsul küçələrdən dünya kinosunun səhnələrinə qədər uzanan yolu sınaqlarla, gülüşlə və dramatik dönümlərlə dolu olub.
Çaplin 80-dən çox film çəkmiş, bu filmlərdə “Səfil” obrazını yaratmışdır. Bu obraz bu gün də azad ruhun və həyata qarşı incə ironiya ilə dolu münasibətin simvolu sayılır. Onun yaradıcılığı həm yumoru, həm də dərin sosial ideyaları özündə birləşdirir, hər filmini dövrünün hadisəsinə çevirirdi.
1889-cu ildə musiqiçi və aktyor ailəsində doğulan Çaplin uşaqlıqdan yoxsulluq və xəstəliklərlə qarşılaşmışdı. Bu, onun xarakterini möhkəmləndirdi və dünyaya fərqli baxış qazandırdı. Gənc yaşlarında Londondakı müzik-hollarda səhnəyə çıxır, pantomima və komediya ustalığını inkişaf etdirirdi.
Onun kino karyerası 1914-cü ildə ABŞ-da Keystone Studios ilə müqavilə bağladıqdan sonra yüksəlişə keçdi. Məhz burada əfsanəvi “Səfil” — kiçik fedoralı, əlində çubuğu olan, bənzərsiz yumor hissinə sahib adam obrazı yarandı. “Qızıl hərisliyi”, “Uşaq”, “Böyük diktator” kimi filmlər bu gün də dünyanın kino məktəblərində ustalıq və ifadə nümunəsi kimi öyrədilir.
Amma Çaplin təkcə aktyor deyildi — o, filmlərinin ssenarisini yazır, rejissorluq edir, montajla məşğul olur, hətta musiqisini də bəstələyirdi. O, komediyanı sosial mövzularla birləşdirməyi bacarır, filmlərini həm bədii, həm də ictimai hadisəyə çevirirdi.
Çaplinin şəxsi həyatı da filmləri qədər rəngarəng idi. Dörd dəfə evlənmiş, 11 uşağı olmuş və dəfələrlə qalmaqalların, məhkəmə proseslərinin mərkəzində dayanmışdı. Lakin bütün bu çətinliklər onun yaradıcılıq enerjisini daha da gücləndirmişdi — şəxsi dramlar sənətə çevrilirdi.
Çaplinin son illəri ABŞ-da yaşadığı siyasi təzyiqlərdən sonra köç etdiyi İsveçrədə keçdi. Buna baxmayaraq, o, böyük filmlər yaratmağa davam etdi və dünyaya misilsiz bir irs buraxdı. 1972-ci ildə isə dünya onun böyüklüyünü qəbul edərək Çaplinə kino sənətinə verdiyi töhfələrə görə fəxri “Oskar” mükafatı təqdim etdi.
Çarli Çaplin — təkcə bir ad deyil, həm də bir dövrdür. Gülüşü, dramı və insan ruhunun tükənməz gücünü birləşdirən bir dövr. Onun “Səfili” bu gün də dünyanın hər yerində tamaşaçıların qəlbində yaşayır və bizə xatırladır ki, çətinliklər qarşısında belə, cazibədar, cəsarətli və inanılmaz dərəcədə gülməli qalmaq mümkündür.
