Brilyant – almazın xüsusi üsulla cilalanmış formasıdır. O, həm gözəlliyi, həm möhkəmliyi, həm də simvolik mənası ilə insanları əsrlər boyu valeh edib. Bu qiymətli daş yalnız zinət əşyası deyil, həm də təbiətin və insan sənətkarlığının birləşdiyi bənzərsiz möcüzədir.
Tarixi və mənşəyi
Almazların tarixi minilliklərə dayanır. Qədim Hindistanda almazlar güc və əbədi sevgi rəmzi hesab olunurdu. Orta əsrlərdə Avropada krallar və şahzadələr brilyantı hakimiyyətin simvolu kimi taxırdılar.
“Brilliant” sözü fransız dilindən gəlir və “parlaq, işıltılı” mənasını verir. Xüsusi cilalanma üsulu nəticəsində almaz öz təbii parlaqlığını daha da artırır və gözqamaşdıran işıq saçır.
Brilyantın yaranması
Brilyantın əsası olan almaz təbiətdə milyonlarla il ərzində Yer qabığının dərin qatlarında yüksək təzyiq və temperaturun təsiri ilə yaranır. Ən möhkəm mineral olan almaz Mohs şkalasında 10 bal toplayır və bu da onu cızılması mümkün olmayan yeganə daş edir.
Lakin xam almaz öz parıltısı ilə seçilmir. Onun brilyanta çevrilməsi üçün ustaların incə əli, dəqiq hesablamaları və mükəmməl cilalanma texnikası lazımdır.
Brilyantın 4 əsas keyfiyyəti (4C)
Beynəlxalq miqyasda brilyantın dəyəri 4C sistemi ilə qiymətləndirilir:
- Carat (Karat) – daşın çəkisi. 1 karat = 0,2 qram.
- Cut (Kəsim) – brilyantın parlaqlığını müəyyən edən ən vacib amil.
- Color (Rəng) – ən qiymətliləri tamamilə şəffaf, rəngsiz daşlardır.
- Clarity (Təmizlik) – daşın daxilində qüsur və çatların olub-olmaması.
Brilyantın simvolik mənası
Brilyant təkcə maddi dəyərə malik deyil, həm də simvolik baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır:
Sevgi və sadiqlik – nişan üzüyündə brilyantın seçilməsi əbədi məhəbbətin rəmzi sayılır.
Möhkəmlik və güc – dünyanın ən sərt minerallarından biri olduğu üçün qətiyyətin və iradənin simvoludur.
Zənginlik və möhtəşəmlik – qədimdən bəri brilyant hökmdarların və varlıların seçimi olub.
Maraqlı faktlar
Dünyanın ən böyük brilyantı “Cullinan” adlanır və onun çəkisi 3106 karat olub. Bu daş sonradan bir neçə hissəyə bölünərək Britaniya kraliyyət ailəsinin zinət kolleksiyasına daxil edilib.
Brilyant yalnız zinət əşyalarında deyil, həm də texnologiyada – lazerlərdə, kəsici alətlərdə və tibbi cihazlarda istifadə olunur.
Brilyantın parlaqlığı o qədər güclüdür ki, bir çox mədəniyyətlərdə onu “əbədi işıq” adlandırırlar.
Brilyant – həm təbiətin milyonlarla ildə yaratdığı möcüzə, həm də insan zəkasının və sənətkarlığının şah əsəridir. O, təkcə gözəlliyi ilə deyil, həm də daşıdığı mənalarla bəşəriyyətin ən qiymətli daşlarından biri olaraq qalır.
Bu səbəbdən də brilyant əsrlərdir ki, “daşların şahı” adlandırılır.
