Bakıda son illərdə velosiped və elektrik skuterlərin istifadəsini artırmaq üçün müəyyən addımlar atılıb. Dünyanın bir çox şəhərlərində olduğu kimi, məqsəd həm ekologiyaya mənfi təsiri azaltmaq, həm də şəhərdaxili nəqliyyat yükünü yüngülləşdirməkdir. İqlim dəyişiklikləri, tıxac problemi və hava çirklənməsinin artması fonunda belə alternativ nəqliyyat vasitələrinin təşviqi, əslində, zərurətdən doğur. Bu vasitələr, əgər effektiv şəkildə tətbiq olunsa, həm tıxacların qarşısını almağa, həm də təbiəti qorumağa mühüm töhfə verə bilər.
Baki-baku.az paytaxtda skuterlərdən az istifadənin səbəbləri və bunun həlli yolları ilə bağlı araşdırma aparıb.
Azərbaycanda son illərdə skuterlər və velosipedlər üçün xüsusi zolaqlar çəkilib, paytaxt küçələrinə xeyli sayda icarə nöqtələri və cihazlar yerləşdirilib. Lakin görülən işlərə baxmayaraq, Bakıda bu nəqliyyat vasitələri hələ də geniş kütlə tərəfindən gündəlik həyatın bir hissəsinə çevrilməyib. Əksinə, skuterlər daha çox gənclərin əyləncə vasitəsi kimi qəbul edilir və şəhərin əsas problemi olan tıxaclara real təsir göstərə bilmir. Həmçinin skuterlər və velosipedlər üçün parklanma yerlərinin də sayı olduqca azdır.
Əsas səbəblərdən biri icarə qiymətlərinin yüksək olmasıdır. Bəzi hallarda skuter icarəsi, eyni məsafə üçün taksi qiymətindən daha baha başa gəlir. Bu vəziyyətdə insanlar təbii olaraq, həm daha rahat, həm də oturaraq gedə bildikləri taksini seçirlər. Üstəlik, şəhərdaxili avtobus marşrutlarının genişliyi və avtobus zolaqlarının mövcudluğu da skuterlə müqayisədə daha sərfəli və təhlükəsiz bir alternativ yaradır.
İstifadənin az olmasının digər mühüm səbəbi hava şəraitidir. Bakının yayında havalar çox isti, qışında isə sərt, yağışlı və küləkli olur. Belə hava şəraitində skuter sürmək həm narahat, həm də riskli sayılır. Bundan başqa, skuterlər Azərbaycanda hələ nisbətən yeni olduğu üçün nə sürücülər, nə də piyadalar bu nəqliyyat vasitəsinə tam uyğunlaşıb. Təcrübəsiz istifadəçilər arasında baş verən qəzalar, yol hərəkəti qaydalarına tam bələd olmamaları və avtomobil sürücülərinin skuterlərə qarşı diqqətsizliyi vəziyyəti daha da çətinləşdirir.
Təhlükəsizlik məsələsi də önəmlidir. Hazırda icarə məntəqələrində qoruyucu vasitələr standart şəkildə təqdim edilmir. Bu isə potensial istifadəçilərin bir qismini, xüsusən də orta yaşlı və yaşlı insanları, skuterlərdən uzaqlaşdırır. Halbuki qoruyucu vasitələrin ödənişsiz təqdim olunması həm insanların təhlükəsizlik hissini gücləndirər, həm də istifadəni artıra bilər.
Bütün bu problemlərin həlli üçün kompleks tədbirlər tələb olunur. İlk növbədə qiymət siyasəti yenidən nəzərdən keçirilməli, qısa məsafələr üçün daha münasib tariflər, aylıq və illik abunə paketləri tətbiq olunmalıdır. Həmçinin parklanma yerlərinin sayı artırıla, avtomobillərin parklanma məntəqələrində ödənişsiz parklanma təşkil edilə bilər. Bunlarla yanaşı, təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilməli, sürücülər və piyadalar üçün maarifləndirmə kampaniyaları keçirilməlidir. Skuter istifadəsinin ekoloji və iqtisadi faydalarını vurğulayan sosial reklamlar, “Skuter günü” kimi təşviqedici aksiyalar insanların bu nəqliyyat vasitəsinə marağını artıra bilər.
Eyni zamanda, mövsümi problemləri aradan qaldırmaq üçün yayda günəşdən qoruyan, qışda isə yağış və soyuqdan müdafiə edən aksesuarlar da təqdim oluna bilər ki, bu da istifadənin artırılmasına imkan yaradar. Əgər bütün bu addımlar ardıcıl şəkildə həyata keçirilsə, skuterlər Bakıda yalnız gənclərin əyləncə vasitəsi olmaqdan çıxıb, şəhərin tıxac probleminin həllində və ekoloji mühitin daha da yaxşılaşmasında real rol oynaya bilər.
