Dünyada XIX – XX əsrin əvvəllərində əhalisi Bakıdan daha sürətlə artan şəhər tapmaq çətindir. 1807-ci ildə 500 evlik yuxulu bir sahil qalasından başlayaraq, 1926-cı ildə 450 mindən çox sakini olan iqtisadi nəhəngə çevrilməsi — cəmi bir əsrdə 211 dəfə artım — partlayışa bənzər bir inkişafdır!

Baki-baku.az xəbər verir ki, XIX əsrin ortalarından Birinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcına qədər olan 63 il ərzində Bakının əhalisi 33,4 dəfə artmışdır. Bu, həmin dövrdə şəhər əhalisinin artım tempi baxımından dünya üzrə mütləq rekord hesab olunur. Nə Nyu-York, nə Paris, nə də London bu Azərbaycan fenomeni ilə rəqabət apara bilmirdi.

Səbəb? Neft, kapital və miqrasiya. Bakının dünya neft hasilatının mərkəzinə çevrilməsi Rusiya imperiyasının və Avropanın hər guşəsindən minlərlə mühəndis, tacir, fəhlə və macərapərəsti buraya cəlb etdi. Şəhər müxtəlif xalqların və maraqların qaynayan qazanına çevrildi — ermənilərdən və polyaklardan tutmuş almanlara və dağlılara qədər.

“Qara qızıl”ın gəlməsi ilə Bakı “şərq ucqarı” statusundan çıxaraq çar Rusiyasının sənaye ürəyinə — Qafqazın əsl Kaliforniyasına çevrildi. Bu, sadəcə statistika deyil — bu, torpağın enerjisinin bir şəhərin və bütöv bir ölkənin taleyini necə dəyişdiyinə dair hekayədir.

Və ən təəccüblüsü — XXI əsrdə də Azərbaycan əhalisinin artım tempi üzrə dünya liderləri sırasındadır. Bu hekayə hələ də davam edir.