Language Switcher Azərbaycanca 🇦🇿 | Русский 🇷🇺
Language Switcher Azərbaycanca 🇦🇿 | Русский 🇷🇺

Nəşr edilmişdir 10/14/2025

Paylaşın

HƏR ŞEYDƏN

İnsan bədəni “ulduz tozundan” yaranıb

Biz özümüzü çox zaman Yer planetinin sakinləri hesab edirik. Lakin elmin söylədiyi daha dərin bir həqiqət var: biz ulduzların övladlarıyıq.
Baki-baku.az xəbər verir ki, insan bədəni, sümüklərimiz, qanımız, düşüncəmizi daşıyan beyin bir zamanlar kosmosun sonsuzluğunda parlayan ulduzların qalıqlarından yaranıb.
Elm adamlarının izahına görə, kainatın ilkin dövrlərində yalnız iki əsas element mövcud idi: hidrogen və helium. Daha ağır elementlər, məsələn dəmir, karbon, kalsium və oksigen isə çox sonralar, nəhəng ulduzların içində baş verən nüvə reaksiyaları nəticəsində əmələ gəldi. Ulduzlar ömürlərinin sonuna çatanda supernova adlanan nəhəng partlayışla püskürür və öz tərkiblərini kosmosa səpələyirlər. Məhz bu ulduz partlayışları kainatı həyat üçün lazım olan maddələrlə “zənginləşdirir”.
Sonra bu toz buludları, yəni ulduzların külü birləşərək yeni ulduzlar, planetlər və nəticədə canlı orqanizmlər əmələ gətirir. Yəni bizim damarlarımızda dövr edən dəmir atomları bir vaxtlar bir ulduzun içində parlayıb, sümüklərimizdəki kalsium bir ulduzun ölüm partlayışında yaranıb, nəfəs aldığımız oksigen də həmin ulduzların “nəfəsi” olub. Bu mənada, insan bədəni sadəcə bioloji bir sistem deyil – kosmosun tarixini daşıyan canlı bir arxivdir.
İlk dəfə məşhur astrofizik Karl Saganın sadə, lakin dərin cümləsi olan “Biz ulduz tozuyuq.” ifadəsi bütün insanlığın mənşəyi haqqında ən gözəl xülasədir. Çünki o, bizə göstərir ki, həyatın başlanğıcı Yerdə deyil, çox uzaqlarda, ulduzların ürəyində yazılıb.
Əgər bir anlıq göyə baxsaq, gördüyümüz hər ulduzla gizli bir bağımız olduğunu anlaya bilərik. O ulduzların parıltısı bizim bədənimizdəki atomlarla eyni mənşəyə sahibdir.
Elm bu həqiqəti kəşf etdikcə insan varlığının dəyəri daha da dərinləşir. Biz sadəcə Yer üzündə yaşayan canlılar deyil, kainatın özünü dərk edən hissəsiyik.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

O, sakitcə yaxınlaşır – səhər qəhvəsi içərkən, işdə gələn saysız-hesabsız e-poçtlar arasında, yaxud bitib-tükənməyən “deadline” yarışında.

Ən son

HƏR ŞEYDƏN

Dünya bina olandan işıqla qaranlıq, yaxşılıqla yamanlıq, məhəbbətlə nifrət, kamillə cahil mücadilə edib

HƏR ŞEYDƏN

Dünya bina olandan işıqla qaranlıq, yaxşılıqla yamanlıq, məhəbbətlə nifrət, kamillə cahil mücadilə edib
Facebook
X (Twitter)
LinkedIn
Email

Пришлите нам статью

Məqalənizi göndərin