Empatiya sadəcə “başqasına yazığım gəldi” demək deyil. O, bir insanın başqa bir insanın emosional vəziyyətinə daxil ola bilməsi, onu qınamadan, öyrətmədən, sadəcə anlamağa çalışmasıdır.
Bugünkü dünyada empatiya:
Sağlam ünsiyyətin təməlidir
Psixoloji rifahı gücləndirir
Konfliktlərin qarşısını alır
Liderlik və komanda işində uğur gətirir
Empatiyanın çatışmadığı bir dövrdəyik?
Sürətli həyat tərzi, rəqəmsallaşma və sosial mediada “mükəmməl” həyatların nümayişi bizi daha soyuq, reaksiya yönümlü və emosional olaraq uzaq insanlar halına gətirib. Göz kontaktı, səbrlə dinləmək, qarşı tərəfin nə hiss etdiyini anlamadan hökm verməmək – bunlar getdikcə nadir görülən bacarıqlara çevrilir.
Halbuki, bir iş yoldaşının stresini vaxtında hiss etmək, bir dostun söz arasında gizlətdiyi kədəri görmək, bir müştərinin narazılığını səmimi şəkildə anlamaq – bunlar empatiyanın gündəlik həyatda necə “işlədiyinə” dair sadə nümunələrdir.
Empatiya doğulur, yoxsa öyrənilir?
Bəziləri empatiyanın anadangəlmə xüsusiyyət olduğunu düşünsə də, empatiya inkişaf etdirilə bilən bir bacarıqdır. Bunun üçün:
Aktiv dinləmə (qarşı tərəfi kəsmədən və diqqətlə dinləmək)
Özünü başqasının yerinə qoymaq
Tənqidsiz yanaşma
Emosional savadlılıq kimi yanaşmalar öyrənilməlidir.
Hətta müasir təhsildə və liderlik təlimlərində empatiya əsas yumşaq bacarıqlardan biri kimi ön plana çıxır.
Empatiya gələcəyin bacarığıdır
Empatiya təkcə şəfqət deyil, o, liderlikdir, idarəetmədir, satışdır, müəllimlikdir, dostluqdur, ailə münasibətidir. Robotlar düşünə bilər, amma empatiya qura bilməz. Süni intellekt nə qədər güclənsə də, insanlığın davamı üçün empatiya əvəzolunmaz qalacaq.
Empatiya – görünməz, amma güclü hiss
Empatiya nə səs salır, nə də reklam olunur. Amma olduğu yerdə anlayış, dəstək, güvən və bağlılıq yaranır. Bu səbəblə də onu XXI əsrin gizli supergücü adlandırmaq səhv olmaz. Hər birimiz empatiyanı həyatımıza bir az daha çox daxil etsək, daha sağlam münasibətlər, daha güclü cəmiyyət və daha dinc dünya mümkündür.
Xanım Aydın
