Language Switcher Azərbaycanca 🇦🇿 | Русский 🇷🇺
Language Switcher Azərbaycanca 🇦🇿 | Русский 🇷🇺

Nəşr edilmişdir 10/14/2025

Paylaşın

GÜNDƏM

Ayda səs niyə eşidilmir?

Ay səthinə ayaq basan insan üçün ora ilk baxışda dünyamızdan fərqli, işıqlı, sakit, lakin dərin bir səssizlik içində batmış bir səhnə kimi görünür. Bu səssizliyin səbəbi təkcə romantik bir təsvir deyil, elmə əsaslanan bir həqiqətdir: Ayda atmosfer yoxdur, yəni orada səsin yayılması üçün lazım olan mühit mövcud deyil.
Baki-baku.az xəbər verir ki, səs dalğaları əslində titrəşən hissəciklərin bir-birinə ötürdüyü enerjidir. Dünyada bu dalğalar hava molekulları vasitəsilə yayılır. Biz danışanda səs tellərimiz havanı titrədir və bu titrəyiş qulağımıza çatır. Lakin Ayda belə hava molekulları yoxdur. Orada nə külək əsir, nə hava təzyiqi var, nə də səsin daşıya biləcəyi bir mühit mövcuddur. Buna görə də, Ayda nə qədər ucadan qışqırsan da, səsini heç kim eşitməz.
Aya eniş zamanı astronavtlar yalnız radio rabitəsindən istifadə edirdilər. Onların bir-biri ilə əlaqə saxlamasının yeganə yolu elektromaqnit dalğaları idi. Bu dalğalar vakuumda yayıla bilir, çünki onlar səs kimi maddi mühit tələb etmir. Məhz bu səbəbdən, “Apollo” missiyalarında danışıq, əmrlər və hətta ən kiçik siqnallar xüsusi rabitə cihazları vasitəsilə ötürülürdü.
Ay səthindəki səssizlik o qədər tamdır ki, insanın öz nəfəsini və ürək döyüntüsünü eşitməsi mümkündür. Astronavtlar bu vəziyyəti “kosmosun səssizliyi” adlandırırdılar.
Bu səssizlik həm də elmi baxımdan dəyərli müşahidələr aparmağa imkan yaradır. Məsələn, Ayda radio siqnallarına Dünya atmosferi kimi maneə törədən bir qat yoxdur. Buna görə alimlər Ayın səthindən gələcəkdə radio teleskoplar quraşdırmağı planlaşdırırlar — çünki orada Yerin səs-küylü elektromaqnit dalğalarından uzaq, tam “təmiz” bir mühit mövcuddur.

“Bakıbaku” redaksiyası tərəfindən tərtib edilib

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

İnsanlar yuxularını necə görür? Rəngli, yoxsa qara-ağ?

Ən son

HƏR ŞEYDƏN

Azərbaycanın geniş çöllərində, günəşin altında tək-tənha bitən, acı qoxusuyla uzaqdan tanınan bir bitki var –

HƏR ŞEYDƏN

Azərbaycanın geniş çöllərində, günəşin altında tək-tənha bitən, acı qoxusuyla uzaqdan tanınan bir bitki var –
Facebook
X (Twitter)
LinkedIn
Email

Пришлите нам статью

Məqalənizi göndərin