Quru meyvələr əsrlər boyu həm dadlı qəlyanaltı, həm də uzunmüddətli saxlanma imkanı ilə qida rasionumuzda özünəməxsus yer tutmuşdur. Təbii meyvələrin qurudulması ilə əldə olunan bu məhsullar bir çox vitamin, mineral və liflə zəngindir. Lakin onların faydaları qədər, düzgün istifadə edilmədikdə zərərləri də ola bilər.
Quru meyvələrin xeyri
- Qida dəyəri
Quru meyvələr suyu çıxarıldıqdan sonra meyvənin əsas qida maddələrini saxlayır. Onlar adətən aşağıdakı maddələrlə zəngindir:
Lif – bağırsaq fəaliyyətini yaxşılaşdırır.
Antioksidantlar – orqanizmi sərbəst radikallardan qoruyur.
Vitaminlər – xüsusilə A, C, E və B qrupu vitaminləri.
Minerallar – kalium, dəmir, maqnezium və s.
- Enerji mənbəyi
Quru meyvələr, xüsusilə idmançılar və aktiv həyat tərzi keçirənlər üçün ideal enerji mənbəyidir. Kiçik miqdarda belə, yüksək kalorili və qidalandırıcıdır.
- İmmunitet sistemini gücləndirir
Xüsusilə qara gavalı, əncir və xurma kimi meyvələr immun sistemini gücləndirən antioksidantlarla zəngindir.
- Qan azlığına qarşı faydası
Quru ərik və kişmiş kimi dəmirlə zəngin meyvələr qanazlığına (anemiyaya) qarşı təbii dəstək verə bilər.
Quru meyvələrin ziyanı
- Şəkər miqdarı
Quru meyvələrin tərkibində təbii şəkər yüksəkdir. Bəzən əlavə şəkər də vurularaq dad artırılır. Bu da qan şəkərinin sürətli qalxmasına səbəb ola bilər, xüsusilə diabet xəstələri üçün risklidir.
- Kalori yüklənməsi
Kompakt quruluşuna görə az miqdarda olsa belə, çoxlu kalori ehtiva edir. Nəzarətsiz qəbul artıq çəkiyə səbəb ola bilər.
- Əlavə maddələr
Bəzi istehsalçılar rəngi və saxlama müddətini qorumaq üçün sülfit (sulfit) kimi konservantlardan istifadə edir. Bu maddələr bəzi insanlarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər.
- Diş sağlamlığı
Yapışqan quruluşlu quru meyvələr dişlərə yapışaraq karies riskini artırır, əgər ağız gigiyenasına diqqət yetirilməzsə.
Ən çox istifadə edilən quru meyvələr və faydaları
Kişmiş – Dəmir və antioksidantlarla zəngindir, enerji verir.
Quru ərik – Dəri sağlamlığını qoruyur, bağırsaq fəaliyyətini tənzimləyir.
Xurma – Təbii enerji mənbəyidir, ürək sağlamlığını dəstəkləyir.
Qara gavalı – Qəbizliyin qarşısını alır, sümük sağlamlığına faydalıdır.
Əncir – Həzm sistemini yaxşılaşdırır, kalsiumla zəngindir.
Alma və armud qurusu – Antioksidant və lif qaynağıdır.
Quru meyvələrdən istifadə tövsiyələri
Gündəlik qəbul miqdarı: 30-50 qramdan artıq olmamalıdır (təxminən 1 ovuc).
Əlavə şəkərsiz məhsullara üstünlük verin.
Suda isladaraq istifadə: Bəzi quru meyvələr isladıldıqda həzmi daha da asanlaşır.
Təbii olanlara üstünlük verin: Sülfit tərkibli olanlar əvəzinə təbii qurudulmuşları seçin.
Quru meyvələr doğru şəkildə və düzgün miqdarda istifadə edildikdə sağlam qidalanmanın dəyərli bir parçasıdır. Onlar həm təbii enerji, həm də vitamin və minerallar baxımından zəngin qidalardır. Lakin onların tərkibindəki yüksək şəkər və kalori səbəbilə balanslı şəkildə qəbul edilmələri vacibdir. Ən əsası isə, keyfiyyətli və təbii məhsullar seçmək sağlamlıq baxımından önəmlidir.
