Gecənin səssizliyində hər şey yatmış kimi görünür, amma təbiət, əslində, o qədər də dinc deyil. Ay səmada parlayanda onun işığı torpağın, yarpaqların və tumurcuqların üzərinə düşür.
Baki-baku.az xəbər verir ki, tədqiqatçılar uzun illərdir Ay fazalarının bitkilərin böyüməsinə təsirini müşahidə edirlər. Ən maraqlısı isə odur ki, tam Ay fazasında bəzi bitkilər həqiqətən də daha sürətlə cücərir və inkişaf edir. Sanki Ay işığı onların bioloji saatına toxunur, hüceyrə fəaliyyətini “oyadır”.
Ay işığının gücü Günəşlə müqayisədə çox zəifdir, amma o, gecə ərzində davamlı və sabit bir mənbədir. Bu sabitlik, xüsusilə yarpaqların və köklərin böyümə ritmini tənzimləməkdə rol oynayır. Alimlər müəyyən ediblər ki, Ay işığı altında bitkilərin fotoreseptorları, yəni işığa reaksiya verən hüceyrə strukturları müəyyən dərəcədə aktiv qalır. Bu da fotosintez olmasa belə, hüceyrə metabolizminin gecə boyu daha aktiv qalmasına səbəb olur.
Bəzi tədqiqatçılar Ayın cazibə qüvvəsinin də təsirini nəzərə alır. Necə ki, o okeanlarda qabarma və çəkilmə yaradır. Eyni təsir torpaqdakı nəmlik paylanmasına da müəyyən dərəcədə sirayət edir. Bu, xüsusilə gənc fidanlarda və nəm torpaqlarda köklərin suyu daha yaxşı udmasına şərait yaradır. Nəticədə bitkilərin cücərməsi və inkişaf tempi tam Ay dövrlərində bir qədər yüksəlir.
Əslində, bir çox qədim mədəniyyətlərdə də bu sezilib. Qədim fermerlər və bağbanlar əkini Ay təqviminə görə planlaşdırırdılar. Onlar bilirdilər ki, bəzi toxumlar Ay dolanda daha tez cücərir, bəziləri isə yeni Ay fazasında əkiləndə daha sağlam olur. Bu təcrübə elmi olaraq tam sübut edilməsə də, əsrlərdir davam edən müşahidələr onun təsadüfi olmadığını göstərir.
Müasir elmdə Ay işığının təsiri hələ də tam izah olunmayıb. Amma laborator mühitdə aparılan təcrübələr göstərir ki, Ay fazaları zamanı dəyişən gecə işıqlandırması, bitkilərin genetik ifadə ritmini, yəni hansı genlərin aktiv olub-olmamasını tənzimləyə bilir. Bu isə onların böyümə sürəti, cücərmə vaxtı və bəzən çiçəklənmə dövrlərinə təsir göstərə bilir.
