İnsanlıq tarixi boyu saysız-hesabsız imperiyalar qurulub, şəhərlər salınıb, mədəniyyətlər çiçəklənib və süqut edib. Bəziləri yüz, bəziləri min illər yaşayıb. Amma bəlkə də heç biri təbiətin sükut içində dayanan bir şahidindən – Metuşelah adlı ağacdan uzunömürlü olmayıb.
Kaliforniyanın səssiz və küləkli dağlarında – “White Mountains” adlanan bir bölgədə, gözlərdən uzaq bir yerdə bu ağac təxminən 4,850 ildir ki, ayaqdadır. Hələ Misir piramidaları ucalmamış, Babil körpüləri tikilməmiş, insanlar təkərdən belə istifadə etməmişkən o, cücərib. Və bu gün də sükutla dayanır.
Adını Bibliyadakı Metuşelahdan alıb – 969 il yaşadığı deyilən bu simvolik fiqur bəşəriyyətin uzunömürlülük anlayışını təcəssüm etdirir. Elə bu ağac da təbiətin eyni simvoludur: səbrin, davamlılığın və əbədiyyətin təcəssümü.
Metuşelah heç də nəhəng, yaraşıqlı bir ağac deyil. Onun gövdəsi zamanın rüzgarlarından əyilib-bükülüb, budaqları qırılıb, qabığı çat-çatdır. Amma onun hər yarasında min illərin izləri, keçmiş fəsillərin, qədim fırtınaların, insanlıq tarixinin səssiz izləri gizlidir. Elə bil bu ağac zamanla danışır, amma sözsüz.
Onun növü – “Böyük Hövzə şamı” – təbiətdə bəlkə də ən dayanıqlı ağac növlərindən biridir. Az su, sərt küləklər və qayalı torpaq – digərləri üçün ölümcül olan bu şərtlər onun üçün həyat mənbəyinə çevrilib. Elə buna görədir ki, Metuşelah bu qədər uzunömürlü ola bilib.
Ağacın dəqiq yeri sirr olaraq saxlanılır. Alimlər qorxurlar – çünki insanlar, bəzən bilərək, bəzən isə sadəcə maraq xatirinə belə nadir təbiət incilərinə zərər verə bilirlər. 1964-cü ildə “Prometheus” adlı başqa bir qədim ağacın yanlışlıqla kəsilməsi bu sahədə acı bir dərs olmuşdu. Metuşelahın taleyi isə hələlik bu təhlükədən uzaqdır.
Metuşelahın ətrafında çoxlu əfsanələr dolaşır. Yerli amerikalılar bu cür ağaclara müqəddəs varlıq kimi baxırdılar. Onlara görə, bu ağaclar torpaqla göy arasında körpüdür – hər budağı bir dua, hər yarpağı bir dua cavabıdır.
Bu gün Metuşelah zamanın canlı rəmzidir. Onun varlığı insanlara xatırladır ki, həyat sürətli olmaqla deyil, davamlı olmaqla dəyərlidir. İnsan izi silinə bilər, amma təbiətin izi, doğru yaşanarsa, minillərlə qala bilər.
