Rusiya prezidenti Vladimir Putinin, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Soçidə keçirilmiş üçtərəfli görüşü ilə bağlı diskussiyalar davam etməkdədir. Bu baxımdan Moskva Dövlət Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutunun (MGIMO) Beynəlxalq Araşdırmalar İnstitutunun Avro-Atlantik Təhlükəsizlik Mərkəzinin aparıcı elmi işçisi, politoloq Sergey Markedonovun "Bunin&Co" Telegram kanalı üçün şərhi maraq kəsb edir.
S.Markedonov fikrini bir neçə cəhətdən izah edib. O deyib ki, ikinci Qarabağ müharibəsinin bitməsindən bir ildən bir qədər çox vaxt keçdi. Amma Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi davam edir. Bakı və İrəvan hələ də dünyadan uzaqdır.
Ən böyük atəşkəs pozuntusunun Soçi görüşündən cəmi on gün əvvəl qeydə alındığını vurğulayan politoloq diqqəti 2020-ci ilin noyabrından 2021-ci ilin noyabrına qədər olan dövrə cəmləşdirib. O bildirib ki, Rusiya sülh prosesinin moderatoru kimi liderliyini gücləndirib. "Biz həm Bakıda, həm də İrəvanda vacib olan bu rolla razılaşırıq. Bir ildə üç birgə bəyanat! Minsk qrupunda vasitəçilərin heç biri bu qədər məzmunlu sənədlərlə öyünə bilməz. Əslində Rusiya-Azərbaycan-Ermənistan üçtərəfli formatı ATƏT-i danışıqlar platforması kimi arxa plana keçirib", - deyə Markedonov fikrini əsaslandırıb.
Politoloqun fikrincə, Soçi sammiti danışıqlar yolunda ciddi irəliləyişə səbəb olmasa da, nəticəsiz deyildi. Putin, Əliyev və Paşinyanın üçüncü birgə bəyanatı ortaya çıxdı. Sənəd stilistik cəhətdən əvvəlki ikisindən çox fərqlidir: "Birincisi, 10 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanat belə desək, yanğın sənədi idi. O, atəşkəsin şərtlərini müəyyən etdi, köhnə status-kvonun aradan qaldırılması və yeni statusun formalaşması kontekstində sülh yolu ilə nizamlanmanın müəyyən konturlarını verdi. 11 yanvar 2021-ci il tarixli bəyanat nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpası ilə bağlı idi. Bəyanatda sülh prosesində iqtisadi məqsədəuyğunluğun ön plana çıxarılması təklif edilmişdi, amma alınmamışdı. Bu gün isə heç kim bu vəzifəni kənara atmır".
S.Markedonov eyni zamanda hesab edir ki, yeni birgə bəyanatda münaqişəli ölkələr arasında tamhüquqlu nəqliyyat əlaqələrinin bərpası məsələsi Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı effektivliyi, sərhədin demarkasiyası və delimitasiyası ilə əlaqədar işlərlə bağlıdır. "Bu maddə əvvəllər heç vaxt bu qədər aydın şəkildə yazılmayıb. Aydındır ki, 2021-ci ildə məhz sərhəd məsələsi ön plana çıxdı və regional təhlükəsizliyə ən təhlükəli çağırış oldu. Moskva isə həm Bakıya, həm İrəvana, həm də bütün dünyaya göstərməyə çalışır ki, o, bu düyünün açılmasında əsas resurs və alət olacaq”, - deyə politoloq vurğulayıb.
