Baş vermiş hadisəyə, fakt və arqumentə, gözlə görünən reallığa qərəzli yanaşmaq, bunlara özlərinə sərf edən formada şərh vermək erməni “siyasi əxlaqının” çoxdan formalaşmış səciyyəvi xüsusiyyətlərindən sayılır. Bu zaman diplomatik ritorikadan riyakarcasına yararlanmağa çalışan erməni ideoloqları, xüsusilə, Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı altməqsədli tezislərdən gen-bol istifadə edirlər. Hətta iz azdırmaqdan ötrü hədəfə götürdükləri konkret ölkənin ünvanına təşbihlər yağdırmaq kimi məkrli üslubu da dövriyyəyə buraxırlar.
“Rusiya ilə Azərbaycanın yaxınlaşması Türkiyədə ciddi narahatlıq yaradıb”. Bunu türkoloq Ruben Safrastyan “NEWS.am”-ınmüxbiri ilə söhbətində ərz edib. Hay ekspert rəsmi Ankaranın Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması üzrə xüsusi nümayəndəsi Serdar Kılıçın Rusiyaya, oradan da Bakıya səfərini məhz öz “arşınına” görə izah edir. “Ankara həm Moskvanın, həm də Bakının Cənubi Qafqazdakı vəziyyət, eləcə də Rusiya və Azərbaycan münasibətləri ilə bağlı yanaşmalarını anlamağa çalışır”,– deyən Safrastyan hesab edir ki, Türkiyə üçün İrəvanla münasibətləri, guya, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması qədər önəmli deyil.
Türkiyənin 2020-ci ildən sonra yaranmış vəziyyəti sənədləşdirmək üçün sülh sazişinin mümkün qədər tez imzalanmasında maraqlı olduğunu deyən erməni ekspert yaranacaq vəziyyəti Türkiyə üçün irəliyə doğru atılan addım kimi şərh etməyə çalışır: “Çünki, o, bölgədə mövqelərini gücləndirib, Rusiya isə zəiflədib”.
Onun düşüncəsinə görə, ötən ildən etibarən Qərbin sanksiyaları və ABŞ-nin Ankaraya təzyiqləri səbəbindən Rusiya–Türkiyə münasibətlərində soyuqluq müşahidə olunur. Bu feyk iddianı irəli sürən Safrastyan bununla əsl məqsədini ortaya qoymuş olur. İctimai rəyə Azərbaycan–Türkiyə və Türkiyə–Rusiya münasibətlərinin getdikcə gərginləşdiyini sırımağa çalışan hay türkoloqun bu üsulla “bir güllə ilə iki dovşan vurmağı” hədəflədiyi şübhə doğurmur. Üstəlik, onu da xatırlatmağı unutmur ki, bu fonda “Azərbaycan sülh müqaviləsinin imzalanmasını hər vasitə ilə ləngidir, taktiki məsələləri həll etməyə və Ermənistandan daha çox güzəştlər qoparmağa çalışır”.
Reallıqdan və sülh sazişinin mahiyyətindən tanmamilə uzaq fərziyyələrini üfürməkdə davam edən Safrastyan daha sonra şərhində Moskvanın da “bostanına daş atmağı” yaddan çıxarmır. O, sülh danışıqlarının yalnız Kremlin vasitəçiliyi ilə aparılacağı təqdirdə, Rusiyanın razılaşmadan razı qala biləcəyi kimi təxribatçı versiyanı irəli sürür. Fəqət, “hazırda bunun mümkün olmadığını nəzərə alsaq, Kreml sənədin tez bir zamanda imzalanmasında o qədər də maraqlı deyil” – deyə vurğulayan erməni türkoloq Moskvanın gələcəkdə vasitəçi kimi çıxış edə bilməsi üçün prosesi ləngitməkdə maraqlı olduğunu qeyd edir.
Ehtimal və gümanlar üzərində qurduğu saxta fərziyyələrinin coğrafiyasını genişləndirməyə girişən hay ekspert əlində Türkiyənin hətta Rusiya qazının idxalını azaltdığına dair məlumatların olduğunu bəyan edir. “Maliyyə cəhətdən Qərbdən asılı olan Türkiyə üçün daxili siyasi çətinliklər yarada biləcək iqtisadi problemləri yüngülləşdirmək üçün Rusiyaya deyil, Qərbə arxalanmağın sərfəli olduğunu” deyir. Bu zaman “beynəlxalq icmalçı” rolunda çıxış edən hay türkoloq yaranmış durumdan Rusiyanın ciddi narazılığını bildirdiyini, hətta Putinin Türkiyəyə səfərinin məhz bu səbəbdən ləngidiyini əsaslandırmağa çalışır.
Siyasi “interpretasiyaları” sərhəd tanımayan türkoloq Ruben Safrastyanın yalançı və avantürist hərəkətlərinə görə hər tərəfdən təklənmiş Hayastanın halına yanması başadüşüləndir. Amma onu düşdüyü labirintdən çıxarmaq üçün qonşuluqdakı müttəfiqlərin, dost ölkələrin arasını vurmaq ucuz diplomatiyadan başqa bir şey deyil. Bir də ki, artıq dünya bu məsələləri hay “arşını” ilə ölçmür...
İ.HƏSƏNQALA
